دانشکده - دانشکده کشاورزی
استادیار
تاریخ بهروزرسانی: 1403/10/01
مهرداد پویا
کشاورزی / ترویج و آموزش کشاورزی
رساله های دکتری
-
تحلیل پایداری زیستمحیطیی و سرمایه اجتماعی کشت انگور در شهرستان ملایر
1402تغییرات اقلیمی، آلودگی آب وهوا، تخریب خاک، به هم خوردن تعادل اکوسیستم عمده ترین مسائل ناپایداری محیط-زیستی هستند که بخشی از آن محصول بخش کشاورزی است. بخش کشاورزی مسئول حدود 20 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای و به عبارتی ناپایداری اکوسیستم ها است که منشاء این چالش ها به رفتار انسان های فعال در این یخش مربوط می شود. رفتارهای محیط زیستی مسئولانه، مجموعه ای از کنش های افراد جامعه نسبت به محیط زیست است که یک طیف وسیع از احساسات، تمایلات و آمادگی های خاص برای رفتار نسبت به محیط زیست را شامل می شود. افراد در هر اجتماعی برحسب شرایط و مقتضیات خاص اجتماعی و فرهنگی خود، برخورد متفاوتی نسبت به محیط زیست دارند. این برخوردها و رفتارها ممکن است کاملاً منفی و مخالف محیط زیست و یا برعکس باشد که می تواند متاثر از سرمایه اجتماعی جامعه باشد. هدف اصلی این پژوهش تحلیل پایداری زیست محیطی و سرمایه اجتماعی کشت انگور در شهرستان ملایر می باشد. این پژوهش باساس پارادیم در زمره تحقیقات کمی و از لحاظ هدف در قالب تحقیق کاربردی است. جامعه آماری پژوهش اعضای تعاونی باغداران شهرستان ملایر است که شامل 3000 نفر هستند و از این تعداد 341 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه استاندارد سرمایه اجتماعی آپهوف (2000) و پرسش نامه محقق ساخته اندازه گیری پایداری محیط زیستی و همچنین پرسشنامه محقق ساخته سنجش کارایی بود. روایی پرسش نامه ها توسط متخصصین تایید و پایایی آن نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ محاسبه و تمام مولفه ها در سطح قابل قبول به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های محاسباتی برآورد ردپای مستقیم و غیرمستقیم، تحلیل فراگیر داده ها ، فواصل مرکب و روش هایآماری تحلیل مولفه های اصلی، تحلیل خوشه ای و معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای EXEL،SPSS و PLS صورت پذیرفت. نتایج حاصل از شاخص ترکیبی پایداری و ردپای اکولوژیک نشان داد که غالب باغات موردمطالعه، در وضعیت نیمه پایدار محیط زیستی قرار دارند. به عبارت دیگر، یافته های تحقیق نشان داد که62درصد باغات مورد مطالعه در حالت نسبتاً پایدار، و مابقی در وضعیت نیمه ناپایدار و ناپایدار قرار داشتند لذا با عنایت به اینکه انگور از درخت انگور از گذشته های دور توان خودتنظیمی با شرایط مختلف را دارد اکنون به نهاده
-
ارزیابی حکمرانی محلی آب و مشارکت مردمی در برخی دشت های استان همدان: رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی
1398دربخش اول تحقیق، برای اولین بار از رهیافت تدوین نقشه علم برای بررسی علم حکمرانی آب و اینکه ساختار این دانش چگونه ازنظر اجتماعی، علمی، و مفهومی شکل گرفته، استفاده شد. در گزارش حاضر روندهای پژوهشی، و شبکه های علمی و هم رخدادی پژوهش های حکمرانی آب بررسی شد. یافته ها نشان داد که هلند، آمریکا، آلمان، انگلستان، کانادا، و استرالیا کشورهای اصلی هستند که در موضوع حکمرانی آب با یکدیگر همکاری می کنند. همچنین، گروه های اصلی پژوهش در حکمرانی آب در موضوعات حکمرانی، مدیریت، و سیاست گذاری درحال تحقیق هستند. پژوهش گران حکمرانی آب در سال 2014 بر موضوعاتی نظیر فقر، خصوصی سازی و نهادها کار می کردند. در 2015، به سیاست، مشارکت و سیاست گذاری علاقمند شدند. در نهایت، به شهرنشینی، کشاورزی و عدالت علاقمند شدند. در این تحقیق یک شبکه اصلی و به هم پیوسته حکمرانی آب کشف شد؛ که به عنوان نقشه راهنما برای پژوهش گران آینده حکمرانی آب پیشنهاد می گردد. دربخش دوم تحقیق، بر اساس گراف شبکه مشورت گیری، آقایان (as)، (mr)، (ga)، (ss) و (rs) به عنوان افراد مرجع شناسایی شدند. مطالعه شبکه دووجهی آشکار ساخت که شورای روستا به عنوان خط اول مراجعات اعضای تعاونی برای چاره جویی شناسایی شد و پس ازآن اداره تعاون و درنهایت جهاد کشاورزی قرار گرفتند. اداره آب و فاضلاب روستایی هم برای مشورت و کسب اطلاعات، و تعامل و همکاری موردتوجه بوده و هم درنهایت دارای بیشترین تعارضات معرفی شده است. مرکزیت فاصله ژئودزی به طور میانگین برابر 8/1، 8/1، و 6/1 به ترتیب برای شبکه های اعتماد، مشارکت و مشورت گیری بوده است. به عبارت دیگر فاصله چندانی برای رسیدن به دیگران در شبکه های مذکور وجود ندارد. بااینکه تراکم این شبکه ها پایین است ولی چون فواصل کم هستند می توان به راحتی آن ها را ترمیم و برای مشارکت آماده کرد. مرکزیت درجه در شبکه مشورت گیری نشان داد که ga بالاترین درجه خروجی، و rs و as بیشترین مرکزیت درجه ورودی را داشته اند. این یافته ها با نتایج توصیف سطری و ستونی شباهت دارد. مرکزیت درجه بوناچیچ در شبکه مشورت گیری آشکار ساخت که علاوه بر as و rs افراد دیگری نظیر br و mr هم دارای مرکزیت بالایی از حیث این شاخص هستند. این افراد در شبکه مشورت گیری با افراد بانفوذی رابطه دارند که می تواند تاثیر کارایشان را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. مرکزیت
پایاننامههای کارشناسیارشد
-
بررسی پیش برنده ها و بازدارنده های توسعه کشاورزی قراردادی: مطالعه موردی کشاورزان چغندرکار شهرستان اسدآباد- طرف قراداد کارخانه قند همدان
1402در این پژوهش به بررسی پیش برنده ها و بازدارنده های توسعه کشاورزی قراردادی درکشاورزان چغندرکار شهرستان اسدآباد پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 753 نفر کشاورز چغندرکار طرف قرارداد می باشد، که بر اساس جدول مورگان حجم نمونه مورد بررسی 196 نفر تعیین گردید. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه ساختارمند و محقق ساخته جمع آوری گردید. به منظور سنجش پیش برنده های پذیرش کشاورزی قراردادی از چهار مولفه اقتصادی با 17 گویه، اجتماعی-فرهنگی با 10 گویه، محیط زیستی-اقلیمی با 9 گویه و ساختاری-مدیریتی با 12 گویه بهره گیری شد. همچنین به منظور سنجش بازدارنده های پذیرش کشاورزی قراردادی نیز از چهار مولفه اقتصادی با 11 گویه، اجتماعی-فرهنگی با 6 گویه، محیط زیستی-اقلیمی با 12 گویه و ساختاری-مدیریتی با 6 گویه در قالب طیف لیکرت پنج گزینه ای از خیلی کم تا خیلی زیاد بهره گیری شد. نتایج نشان داد، نیروهای پیش برنده اقتصادی به میزان 928/32 واحد قوی تر از نیروهای بازدارنده اقتصادی بودند. یافته های مربوط به بررسی پیش برنده ها و بازدارنده های اجتماعی-فرهنگی پذیرش کشاورزی قراردادی در میان کشاورزان چغندرکار مورد مطالعه نشان داد که در مجموع عوامل و نیروهای پیش برنده اجتماعی-فرهنگی، به میزان 76/13 از بازدارنده های متناظر بیشتر و ارجحیت دارد. در زمینه پیش برنده ها و بازدارنده های محیط-زیستی- اقلیمی پذیرش کشاورزی قراردادی در میان کشاورزان، نتایج نشان داد که بازدارنده های شناسایی شده به میزان 015/14 بیشتر از قدرت پیشران های شناسایی شده در پژوهش حاضر بودند. در نهایت یافته های مربوط به پیش برنده ها و بازدارنده های ساختاری- مدیریتی در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که جمع نیروی پیش برنده ها به میزان 815/21 از نیروهای بازدارنده بیشتر است. در مجموع نیروهای پیش برنده پذیرش کشاورزی قراردادی در منطقه مورد مطالعه با میزان 721/58 بر بازدارنده های متناظر با مقدار 793/35 حائز برتری می باشند.
-
تحلیل تطبیقی شبکه اجتماعی برخی شرکت های تعاونی روستایی استان کرمانشاه
1399هدف این پژوهش تحلیل تطبیقی شبکه اجتماعی برخی شرکت های تعاونی روستایی استان کرمانشاه بوده است. این تحقیق از نوع کاربردی و در گروه مطالعات تحلیلی- توصیفی بوده که به روش پیمایشی یا میدانی به مرحله اجرا درآمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و بازرسان و کارشناسان شرکت های تعاونی روستایی منتخب است. پایایی و روایی ابزارها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی محتوا موردبررسی قرار گرفت که نتایج به دست آمده نشان از پایایی و روایی موردقبول برای ابزارها داشت. یافته های ضریب همبستگی پویایی سازمانی (31/r= )، احساس تعلق و همدلی (28/0r=)، سبک رفتاری متفاوت (35/0r= )، سطح اجتماعی متفاوت (32/0r=)، اعتماد اجتماعی (30/0r= )، مشارکت اجتماعی (32/0r= ) و روابط اجتماعی (37/0r= ) با عملکرد تعاونی ها مثبت و معنادار است. نتایج رگرسیون نشان داد که پویایی سازمانی 5/81 درصد، احساس تعلق و همدلی 8/11، سبک رفتاری متفاوت 2/4، سطح اجتماعی متفاوت 9/1، اعتماد اجتماعی 2/1، مشارکت اجتماعی میزان 5/12 درصد و روابط اجتماعی میزان 5/9 از تغییرات عملکرد تعاونی ها را پیش بینی می کنند. این متغیرها درمجموع قادر به پیش بینی حدود 6/79 درصد از تغییرات عملکرد تعاونی ها هستند. براساس یافته های تحقیق پویایی سازمانی، احساس تعلق و همدلی، سبک رفتاری متفاوت، سطح اجتماعی متفاوت، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و روابط اجتماعی و عملکرد شرکت در بین تعاونیهای موفق و غیر موفق متفاوت است.
-
تحلیل شبکه دانش و یادگیری شبکه ای و عوامل موثر بر آن (مطالعه موردی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا)
1399مطالعه یادگیری بر اساس علم شبکه به تازگی موردتوجه دانشمندان تعلیم و تربیت نیز قرارگرفته است. بااین وجود به نظر می رسد که کاربست تحلیل شبکه اجتماعی در مطالعه پویایی روابط اجتماعی در حین یادگیری در یک محیط آموزش عالی کشاورزی در این پژوهش موردبررسی قرار گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی، توصیفی و تحلیلی می باشد که برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس، وی او اس ویور، یو سی نت استفاده شده است. به منظور ترسیم شبکه دانش ترویج و آموزش کشاورزی از سایت اسکوپوس بین سال های 2010 تا 2016 استفاده شده است. شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی شامل مرکزیت، تراکم و پل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل شبکه اجتماعی دانشجویان نشان داد که شبکه های مشورت، تبادل اطلاعات، اعتماد، راهنمایی و مشورت بین دانشجویان مورد مطالعه نامطلوب می باشد. نتایج حاصل از نقشه دانش هم رخدادی واژگان نشان داد موضوعاتی که در اولویت و نیاز جامعه علمی ترویج و آموزش کشاورزی هستند شامل پنج کلیدواژه (گره) است که به ترتیب عبارت انداز: کشاورزان، کشاورزی پایدار، مشارکت، ترویج کشاورزی، زنان روستایی و مقولات موضوعی کودکان روستایی، کارگاه ترویج، فقر روستایی در اولویت و نیاز جامعه علمی ترویج و آموزش کشاورزی نیست و دارای هیچ پیوندی با دیگر حوزه های موضوعی نمی باشد. بنابراین پژوهشگران با مراجعه به این نقشه می توانند موضوعات پرکاربرد را شناسایی کند و در انتخاب موضوع در انجام پژوهش خود از آن بهره مند گردند.
-
بررسی تنوع گونه ای علف های هرز باغات انگور شهرستان ملایر و رابطه آن با شیوه مدیریت علف های هرز
1396به منظور بررسی تنوع گونه ای، کارکردی و ساختار جوامع علفهای هرز باغات انگور شهرستان ملایر در مطالعهای در سال زراعی 95 – 1394 تعداد 105 باغ در پنج حوزه سامن، آورزمان، پیروز، مرکزی و جوکار این شهرستان از مرحله گلدهی تا تشکیل میوه انگور مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری به طور تصادفی با روش سامانمند (سیستماتیک) و مطابق الگوی w با استفاده از کادر 1 در 1 مترمربعی انجام و تراکم، درصد فراوانی و یکنواختی علفهای هرز به تفکیک جنس و گونه تعیین شد. برای بهبود روش های کنترل علفهای هرز شناسایی گونههای موجود علفهرز همواره ضروری است. زیرا از نظر رده بندی علف های هرز متنوع هستند و این اهمیت مشکل آفرینی آن ها برای گیاهان زراعی را نشان می دهد. در این بررسی 85 گونه علف هرز از 26 خانواده گیاهی شناسایی شد. خانوادههای کاسنی و گندمیان به ترتیب با 15 و 17 گونه بیشترین غنای گونه ای دولپهای و تکلپهای را داشتند. همچنین علفهای هرز یکساله با 51 گونه (60 درصد) و دوساله با دو گونه دولپه (4/2 درصد (به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد را داشتند. بیشترین تعداد گونه علف هرز در حوزه پیروز(78 گونه) و کمترین آن در حوزه سامن (51 گونه) مشاهده شد. در بین حوزههای مورد مطالعه، مرکزی و جوکار با 86% بیشترین درجه تشابه و حوزههای سامن و آورزمان با 70% کمترین درجه تشابه را داشتند. بیشترین شاخص های تنوع شانون-وینر و سیمپسون در حوزه جوکار به ترتیب معادل 582/2 و 890/0 و کمترین این شاخص ها در حوزه سامن به ترتیب معادل 211/2 و 849/0 بود. همبستگی معنی داری بین شاخص های تنوع شانون-وینر، تنوع سیمپسون، یکنواختی سیمسون و شاخص غالبیت سیمپسون با سطح سواد کشاورزان و روش های مدیریت اعمال شده توسط آن ها وجود داشت. با افزایش سطح سواد کشاورزان تراکم و تنوع علفهای هرز در باغات کاهش یافته و به تبع آن میزان شاخصهای فراوانی و تنوع کاسته شد. مصرف علفکشها به عنوان عامل اصلی ایجاد تغییرات در ترکیب گونهای شناخته شد. درتاکستان هایی که در آن ها از روش کنترل تلفیقی(مکانیکی و شیمیایی) استفاده شده بود، کمترین میزان تراکم(941/13 بوته در مترمربع)، شاخص شانون-وینر(356/2) و سیمپسون (868/0) مشاهده گردید. همچنین در تاکستانهایی که نیازهای تغذیه ای گیاه صرفاً از طریق کود دامی تامین می شد( با توجه به اینکه کود دامی به صورت پوسیده و تازه به اضافه میشد) بیشتر