مصطفی بنی اسدی

مراتع یکی از منابع مهم اقتصادی برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه می باشند که با تولید کالاها و خدمات به توسعه مناطق و جوامع کمک می کنند. نبود بازاری سازمان یافته برای تعیین ارزش خدمات تولید شده این اکوسیستم ها و در نتیجه رایگان پنداشتن آن ها، منجر به از دست رفتن بخش عظیمی از این منافع شده است. در همین راستا پژوهش حاضر به منظور دستیابی به ارزش اقتصادی کارکرد علوفه تولیدی، تنظیم گاز (ترسیب کربن، تولید اکسیژن)، خاک زایی، دفع مواد زائد و ارزش حفاظتی مرتع ریگ اسحاق آباد سیرجان انجام یافته است. ارزش گذاری علوفه بعد از برآورد تولید علوفه، به روش قیمت بازاری، برآورد تنظیم گاز، خاک زایی و دفع مواد زائد به روش هزینه جایگزینی و ارزش حفاظتی به روش ارزش گذاری مشروط صورت گرفت. مرتع مورد بررسی بر اساس پوشش گیاهی به پنج تیپ گیاهی تقسیم گردید. ارزش سالانه بهره وری علوفه، تنظیم گاز، خاک زایی، دفع مواد زائد و حفاظتی به ترتیب معادل 69/619، 30/2668، 37/632، 28/638 و 74/84615 میلیون ریال تخمین زده شد که نشان می دهد ارزش حفاظتی بیشترین سهم را در کارکردهای مرتع برخوردار است. بر اساس محاسبات انجام شده، میزان تمایل به پرداخت ماهانه هر خانوار برای حفاظت از مرتع 15/8573 هزار ریال تعیین گردید. نتایج حاصله از ارزش گذاری مرتع با مساحت 12879 هکتار به ترتیب نشان دهنده ارزش خدمات بازاری و غیر بازاری مرتع برابر با 69/619 و 70/88554 میلیون ریال می باشد.