موسی اعظمی

تعاون به عنوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشور با تکیه بر اصول و اهداف اقتصادی-اجتماعی خود نقش بسزایی در فرآیند توسعه کشور دارد. از جمله تعاونی های شکل گرفته در جامعه امروزی، شرکت های تعاونی روستایی می باشند. مدیریت و اداره امور تعاونی های روستایی به شکل صحیح از پایه های اصلی رشد و بالندگی این شرکت ها بوده و لازمه رسیدن به اهداف آن ها می باشد. در تعاونی ها و به ویژه تعاونی های روستایی برای بیان شیوه جدید اداره و تدبیر امور از واژه حکمرانی استفاده می شود که به معنی تبدیل مدیریت سلسله مراتبی به مدیریت مشارکتی و دارای مولفه های خاص می باشد. شواهد نشان می دهد در ایران اغلب تعاونی های روستایی در زمینه اجرای صحیح شیوه حکمرانی ضعیف بوده و دارای چالش هایی می باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت حکمرانی و چالش های پیش روی آن در تعاونی های روستایی انجام شده است. منطقه مورد مطالعه تحقیق شهرستان تویسرکان می باشد. این تحقیق از حیث هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها و شیوه گردآوری آن ها، توصیفی-همبستگی است که به طریق پیمایشی و از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق را تعداد 11375 نفر اعضای شرکت های تعاونی روستایی شهرستان تویسرکان تشکیل می دهند. تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد که در مجموع 210 نفر به عنوان نمونه، مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از وضعیت نامطلوب حکمرانی شرکتی در تعاونی های روستایی از دیدگاه اعضا بود. همچنین چالش های مهمی در برابر اجرای صحیح شیوه حکمرانی در این شرکت ها وجود داشت که از جمله می توان به چالش های اجتماعی و فرهنگی، چالش های اقتصادی و چالش های ساختاری اشاره نمود. نتایج حاصل از همبستگی نشان داد که بین وضعیت حکمرانی و دو گروه چالش های ساختاری و چالش های فرهنگی-اجتماعی همبستگی معنی داری وجود دارد.

انسان به عنوان رکن اصلی اقتصاد جامعه، نیازهایی دارد که مهمترین آنها امنیت غذایی و تغذیه سالم است. امنیت غذایی زمانی وجود دارد که همه مردم در تمام ایام به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی فیزیکی و اقتصادی داشته باشند و غذای در دسترس، نیازهای یک رژیم تغذیه ای سازگار با ترجیحات آنان را برای یک زندگی فعال و سالم فراهم کند. پژوهش حاضر که با هدف بررسی وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی شهرستان بهار انجام گرفته است، از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها غیر آزمایشی است. روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش پیمایشی توصیفی است. جامعه آماری عبارت است از تمام سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان بهار که با استفاده از جدول مورگان 388 سرپرست خانوار از طریق نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب با توجه به دو ملاک جمعیت و منطقه جغرافیایی انتخاب شدند. برای سنجش امنیت غذایی از پرسشنامه استاندارد کرنل استفاده شد که روایی آن در تحقیقات مختلف تایید و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و 97/0 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که اکثریت جامعه مورد مطالعه (8/51 درصد) در وضعیت امن غذایی می باشند، 1/29 درصد در وضعیت ناامن غذایی بدون گرسنگی، 8/9 درصد در وضعیت ناامن غذایی همراه با گرسنگی متوسط و 3/9 درصد نیز در شرایط ناامن غذایی با گرسنگی شدید به سر می برند.بنابراین این نتایج نشان میدهد که شهرستان بهار در مجموع از نظر امنیت غذایی در وضعیت مناسبی قرار دارد چراکه 9/80 درصد جامعه مورد مطالعه در وضعیت امن غذایی و یا ناامن غذایی بدون گرسنگی می باشند. نتایج تحقیق نشان داد که بین امنیت غذایی و عوامل فردی (تعداد اعضای خانوار، تعداد شاغلین در خانوار،تحصیلات) و عوامل اقتصادی ( میزان درآمدهای حاصل از فعالیت های کشاورزی، درآمد حاصل از فعالیت های غیر کشاورزی، مساحت زمین زراعی آبی، مساحت زمین زراعی دیم، مساحت باغ، مالکیت زمین زراعی دیم، مالکیت باغ ) رابطه مثبت و معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد .همچنین بین امنیت غذایی و عوامل جغرافیایی ( فاصله روستا تا شهر) وعوامل اجتماعی( امکان پس انداز ) رابطه منفی و معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که چهار متغیر میزان درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی، میزان درآمد حاصل از فعالیت های غیر کشاورزی، تعداد افراد شاغل در خ

اگر کشاورزان را به عنوان یک جامعه قلمداد کرد، یکی از مهم ترین مفاهیمی که در جامعه شناسی کشاورزی مطرح می شود، الگوی کشت و تغییرآن است که از آن به عنوان سهم زیر کشت و نوع محصولات مختلف زراعی کشت شده در یک منطقه با استفاده از عوامل تولیدی به شمار می رود. نوآوری یکی از محرک های اساسی تولید می باشد که با به کار بستن دانش های نوین به منظور بهبود تولید و خلق محصولات کارآمد می باشد. اما نوآوری ها به دلایل مختلف همیشه از سوی جامعه مورد پذیرش قرار نمی گیرد اصلاح الگوی کشت نیز به عنوان یک نوآوری از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش با هدف بررسی چالش های پذیرش اصلاح الگوی کشت زراعی در شهرستان دلفان با اتکا بر نظرات خبرگان و مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کشاورزان شهرستان دلفان می-باشند که در چند ساله اخیر به کشت سیب زمینی مشغول بودند که با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر از طریق نمونه گیری تصادف انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ترکیبی مدل پذیرش یکپارچه و عوامل مستخرج از روش دلفی استفاده شد که روایی آن توسط کارشناسان تایید و پایایی آن نیز از طریق الفای کرونباخ محاسبه و 0.946به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم-افزار spss و تکنیک دیمتل خاکستری انجام شد نتایج نشان می دهد که پذیرش در منطقه مورد مطالع مطلوب است همچنین عوامل سطح تحصیلات، درآمد، تعدادعضای خانواده، میزان زمین زراعی و داشتن شغل دوم با پذیرش اصلاح الگوی کشت دارای رابطه معنادار هستند و عواملی مانند سن و سابقه کار کشاورزی و وضعیت تاهل رابطه معناداری باپذیرش اصلاح الگوی کشت ندارند.

این تحقیق با هدف تحلیل اثرات خشکسالی بر منطقه حفاظت شده راسوند و ابعاد اقتصادی- اجتماعی زندگی مردم محلی به مرحله اجرا در آمد. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی- تحلیلی که بصورت پیمایشی یا میدانی انجام شده است. منطقه مورد مطالعه شهرستان راسوند در استان مرکزی بوده که مقرر گردید دو مقوله اثر خشکسالی بر ابعاد اقتصادی- اجتماعی زندگی مردم روستایی و شرایط زیست محیطی منطقه حفاظت شده راسوند مورد توجه قرار گیرد. لذا دو جامعه هدف مدنظر قرار گرفت که جامعه اول برای بررسی تاثیر خشکسالی در زندگی مردم محلی که شامل سرپرستان خانوار10 روستای قرار گرفته در پیرامون منطقه است ، مطابق با آمار رسمی خانوار با جمعیت حدود 39876 نفر می باشد که بر اساس جدول مورگان 186 نفر سرپرست خانوار از 3 روستای منتخب(سورانه، نورآباد، برج بر اساس پراکنش چغرافیایی)، به عنوان حجم نمونه بصورت انتساب متناسب انتخاب شدند. جامعه دوم برای بررسی تاثیر خشکسالی بر منطقه حفاظت شده راسوند بوده که مشتمل بر 30 نفر کارشناس متخصص و مرتبط با آن بوده است. علاوه بر مطالعات عمیق اسنادی و کتابخانه ای، داده های مورد نیاز در روش کمی، پرسشنامه بود که روایی آن توسط متخصصان موضوعی مورد بررسی محتوایی قرار گرفت و سنجش پایایی آن با انجام پیش آزمون و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 94/0 تعیین گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم-افزار SPSS مورد تجزیه وو تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق در جامعه اول (سرپرستان خانوار) نشان داد که مهم ترین اثرات خشکسالی از دید جامعه اول (روستاییان) در سه دسته اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به ترتیب شامل: قیمت نهاده-ها(بذر، کود، سم) . بدبینی و نارضایتی از سیاست دولت. آلودگی و ناپایداری زیست محیطی؛ و در جامعه دوم (کارشناسان) مهم ترین اثرات اقتصادی و زیست محیطی بترتیب شامل قیمت نهاده ها (بذر، کود، سم) و خشک شدن منابع آبی(قنات و چشمه و چاه ها) بیان شده است.

سرمایه گذاری در فعالیت های غیرکشاورزی زمینه مناسبی برای دست یابی به توسعه پایدار می باشد؛ چراکه توسعه فرصت های مربوط به اشتغال روستایی در شرایطی که بخش کشاورزی تنها می تواند نسبت اندکی از نیروی انسانی در مناطق روستایی را که سالانه به طور فزاینده بر تعداد آن ها افزوده می شود، جذب کند، توزیع عادلانه تر درآمد، کاهش شکاف درآمدی بین شهر و روستا، کاهش فقر، کنترل مهاجرت، افزایش صادرات و کاهش واردات، امکان استفاده بهینه از منابع، امکانات موجود و مواد اولیه و همچنین، کمک در تسریع روند توسعه کشاورزی ازجمله مهم ترین پیامدهای مثبت و قابل ذکر گسترش فعالیت های غیر کشاورزی محسوب می شودو این امر نیازمند آموزش مهارت ها و فنون مختلف به روستاییان می باشد و در کشور ما این امر به سازمان فنی و حرفه ای محول شده است. این امر از مدتها قبل عملیاتی شده و این نیازمند بررسی کارآیی و موفقیت عملی است که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. منطقه موردمطالعه شهرستان فامنین و جامعه آماری تحقیق را 708 نفر از مهارت آموزان ساکن در 7 روستای شهرستان تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران 200 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش آموزش های فنی و حرفه ای در ابعاد سه گانه توانمندی فردی و شخصیتی ،شاخص های اقتصادی و شاخص های اجتماعی مهارت آموزان اثرگذار بوده، به گونه ای که تا حدودی باعث افزایش سطح و بهبود مولفه های مربوط به هر یک از ابعاد شده است. همچنین یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین آموزش های فنی و حرفه ای و مولفه های مذکور می باشد. نتایج آزمون فریدمن نشان از تاثیر بالای آموزش های فنی و حرفه ای بر توانمندی های فردی و شخصیتی است و در مراتب بعدی شاخص های اقتصادی و شاخص های اجتماعی قرار دارند. در خصوص ارزیابی رضایت مهارت آموزان از دوره های فنی و حرفه ای مهارت آموزان از نحوه تدریس مربیان بیشترین رضایت را داشتند.

ماشین آلات و ادوات کشاورزی یکی از عوامل یا نهاده های مهم در تولید محصولات کشاورزی به شمار می روند که نقش مهمی در افزایش کارایی و کیفیت تولید دارند. اکثر دولت ها برنامه مکانیزاسیون کشاورزی را به عنوان یک پیش شرط مهم برای توسعه کشاورزی در نظر گرفته و اقداماتی برای توسعه و ارتقای آن در مناطق روستایی و کشاورزی در دستور کار خود دارند. درک وضعیت موجود ماشین آلات کشاورزی در هر کشور یک گام ضروری است که می تواند برنامه ریزان و سیاست گذاران را در زمینه تصمیم گیری و اجرای برنامه های مناسب برای توزیع متوازن ماشین آلات و ادوات کشاورزی، که گامی در جهت نابودی نابرابری های منطقه ای است، کمک کند. بنابر پژوهش حاضر با هدف تعیین سطح توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در استان های غرب کشور با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه انجام شده است. بنابراین، این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی بوده که از نظر هدف کاربردی و پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی بوده که به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف سنجش سطح توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در استان های غرب کشور با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه تاکسونومی، تاپسیس و میانگین وزنی ساده به انجام رسیده است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق مراجعه به مراکز آماری و سازمانها و ادارات دخیل گردآوری شده و عمدتا از نوع داده های ثانویه می باشند. به منظور سنجش سطح توسعه مکانیزاسیون استان ها 38 شاخص در پنج گروه شاخص های ادوات نیرومحرکه، ادوات خاک ورزی، ادوات کاشت، ادوات داشت و ادوات برداشت تعریف و تنظیم گردید و وزن هر یک آنها با بهره گیری از روش های تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و آنتروپی شانون و تلفیق نتایج آنها تعیین شد. سپس سطح توسعه استان ها با استفاده از تکنیک های تاکسونومی، TOPSIS و SAW مشخص شد. برای رتبه بندی نهایی استان ها نتایج حاصل از هر سه تکنیک با استفاده از روش های میانگین رتبه ها، بردا و کاپلند ادغام گردید. براساس نتایج بدست آمده استان همدان در گروه شاخص های نیرو محرکه، کاشت و برداشت و استان خوزستان در گروه شاخص های خاک ورزی و داشت توسعه یافته ترین استان های غرب کشور هستند. این در حالی است که استان ایلام در گروه شاخص های نیرو محرکه و استان لرستان در سایر گروه ها توسعه نیافته ترین استان های منطقه غرب کشور هستند. براساس شاخص ترکیبی استان همدان با کسب

امروزه برنامه ریزی منطقه ای جایگاه ویژه ای در مدیریت و برنامه ریزی توسعه ملی دارد. لازمه این کار شناسایی تفاوت ها و نابرابری های منطقه ای می باشد که از طریق انجام تحقیقات علمی به روز و دقیق امکان پذیر است. لذا پژوهش حاضر با هدف شناخت وضعیت موجود شهرستان های استان همدان از نظر میزان برخورداری از شاخص های گوناگون توسعه بخش کشاورزی و دستیابی به میزان شکاف و فاصله موجود در این بخش می باشد. این تحقیق از نوع پژوهشهای کاربردی و با ماهیت توصیفی-تحلیلی بوده که منطقه مورد مطالعه شامل استان همدان است. علاوه بر مطالعات عمیق کتابخانه ای و بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش، داده های مورد نیاز از اطلاعات و آمارهای موجود در خصوص برخورداری از شاخص های مورد توسعه کشاورزی با بهرهگیری از داده های ثانویه پایگاه های آماری استفاده شده است. در این راستا 87 شاخص کشاورزی در 5 گروه، بهره برداری های کشاورزی، عملکرد و تولید، مکانیراسیون، دام،طیور و شیلات و تشکل های کشاورزی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و EXCEL و با روش راه حل توافقی و بهینه سازی چند معیاره (VICOR) مورد تحلیل و بررسی و قرار گرفت و در آخر با تکنیک های منطقه بندی ArcGIS الگوهای فضایی توسعه کشاورزی شهرستان ها براساس شاخص های مورد مطالعه ترسیم شد. نتایج نشان داد شهرستان نهاوند با داشتن ایده آل ترین رتبه برخوردارترین شهرستان استان و شهرستان های فامنین و کبودراهنگ جزو شهرستان های محروم طبقه بندی شدند. سایر شهرستان ها در وضعیت نیمه برخوردار قرار دارند.

چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر هوش سازمانی بر سبک های مدیریت مدیران جهاد کشاورزی استان های غرب ایران به مرحله اجرا در آمده است. پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش مدیران و کارشناسان جهاد کشاورزی غرب ایران می باشد. نمونه پژوهش متشکل از 232 نفر از کارکنان و 88 نفر از مدیران که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت (2003) و پرسشنامه سبک های مدیریتی لیکرت (1967) ابزار های پژوهش می باشند. برای تجزیه وتحلیل آماری از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد، فراوانی تجمعی) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، کورسکال والیس، من ویت نی، آزمون تی، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری) تحت نرم افزارهای spss و لیزرل استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که: بین مولفه های هوش سازمانی و سبک های مدیریت ارتباط معنی داری وجود دارد و میزان هوش سازمانی در سازمان جهاد کشاورزی در حد کمتر از متوسط است. بیشترین تعداد مدیران سازمان جهاد کشاورزی غرب کشور با 8/28 درصد دارای سبک مشارکتی می باشند و در رتبه بعدی سبک مشورتی قرار دارد که 6/25 درصد را داراست و سبک استبدادی با 2/22 درصد دارای کمترین درصد می باشد. همچنین مشخص شد که بین مولفه ی فشار عملکردی با سبک استبدادی مدیران و بین مولفه ی بینش راهبردی و سبک مشارکتی رابطه مثبت و معنی داری در حد 99 درصد وجود دارد و در نهایت نتایج نشان داد که هرچه هوش سازمانی بالاتر باشد گرایش مدیر به استفاده از سبک مشارکتی بیشتر می شود.

توسعه کسب و کارهای کوچک در مناطق روستایی به مثابه یکی از قطب های اقتصادی و اجتماعی کشور، علاوه بر تولید ناخالص ملی، کنترل بیکاری و ایجاد اشتغال می توانند در افزایش اعتماد به نفس، خوداتکائی، توانمند شدن جامعه روستایی و نهایتا رشد و توسعه کشور نقشی برجسته ایفا کنند. در مطالعه حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده، اثرات کسب و کارهای کوچک روستایی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فردی روستائیان شهرستان ملایر مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، روستائیانی است که به صورت نظام مند کسب و کاری را با هدف کسب درآمد و اشتغال در شهرستان ملایر راه اندازی نموده اند که تعداد آن ها 420 واحد بوده و به دلیل وسعت جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 121 نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد.علاوه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات منظم از ابزار ساختارمند یا پرسشنامه حاوی سوالات باز و بسته استفاده شد. پرسشنامه تحقیق بر اساس پیش نگاشته ها تدوین و دقت گویه های آن با روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی ابراز تحقیق، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از روستائیان درگیر در(SE,s) قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید. این مقیاس برای بخش های مختلف ابزار تحقیق از 84/. تا 94/. صدم متغیر بود که با توجه به مستندات آماری رقم قابل قبولی است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار SPSS/16 استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از این است که کسب و کارهای کوچک بر روی متغیرهای اشتغال، درآمد، سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی، میل به ماندگاری در روستا، توانمندسازی و رضایت شغلی تاثیر مثبت، و بر روی متغیر تحصیلات و آموزش تاثیرمثبتی نداشته است. از آنجا که کسب و کارهای کوچک روستایی شهرستان ملایر دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و فردی برای توسعه روستاهای این شهرستان و نهایتا رشد و توسعه کشور است پیشنهاد می شود که زمینه سازی و حمایت برای توسعه هر چه بیشتر کسب و کارهای کوچک انجام شود.

موضوع مشارکت مردمی در دهه های اخیر از مقولات مهم ادبیات توسعه به ویژه توسعه و عمران روستایی به شمار می آید. استفاده از مشارکت و توانمندی های مردم به خصوص روستاییان برای عمران و توسعه مناطق روستایی به عنوان یک راهبرد موثر در مدیریت و برنامه ریزی به شمار می آید. این پژوهش با هدف بررسی مشارکت روستاییان در طرح های هادی روستایی شهرستان همدان به مرحله اجرا در آمده است. پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی- همبستگی و نوع مطالعات کمی است، اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش های اسنادی و کتابخانه ای و مشاهدات میدانی، همچنین پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات اساتید و صاحب نظران مربوطه استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش آزمون با تکمیل30 پرسشنامه از جامعه آماری مورد مطالعه صورت گرفت که با استفاده ازفرمول آلفای کرونباخ ضریب α عدد 91/0 به دست آمد. در این تحقیق روستای سنگستان در شهرستان همدان به عنوان منطقه مورد بررسی انتخاب گردید و جامعه آماری شامل مردان روستایی به تعداد 483 نفر در نظر گرفته شد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 150 نفر از آن ها به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان می دهد که رابطه معنی داری بین متغیرهای منبع درآمد خانوار، تمایل به ماندگاری در روستا، انگیزه به مشارکت در طرح هادی روستایی با میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی وجود دارد، علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه مشخص نمود که متغیرهای انگیزه به مشارکت در طرح هادی، منبع درآمد خانوار و تمایل به ماندگاری در روستا تاثیر معنی داری را در میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی داشته-اند. 3 متغیر مذکور در مجموع، 9/86 درصد از تغییرات سطح و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی را پیش بینی نمودند. در ارتباط با سطح و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی یافته های پژوهش نشان می دهد که در روستای مورد مطالعه 86/29 درصد از افراد مورد بررسی مشارکت خاصی در هیچ کدام از مراحل اجرای طرح هادی نداشته اند. 33/75 درصد از افراد مورد نظر مشارکت در حد ضعیف داشته اند، 3/86 درصد از مردان روستایی پاسخگو مشارکتی در حد متوسط داشته اند، 19/8درصد مشارکت در حد خوب برای خویش اظهار نموده اند. بنابراین سطح و تیپ مشارکت مردم روستایی به صورت عمده از نوع مشورتی و اطلاع دهی

توسعه کسب و کارهای کوچک در مناطق روستایی به مثابه یکی از قطب های اقتصادی و اجتماعی کشور، علاوه بر تولید ناخالص ملی، کنترل بیکاری و ایجاد اشتغال می توانند در افزایش اعتماد به نفس، خوداتکائی، توانمند شدن جامعه روستایی و نهایتا رشد و توسعه کشور نقشی برجسته ایفا کنند. در مطالعه حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده، اثرات کسب و کارهای کوچک روستایی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فردی روستائیان شهرستان ملایر مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، روستائیانی است که به صورت نظام مند کسب و کاری را با هدف کسب درآمد و اشتغال در شهرستان ملایر راه اندازی نموده اند که تعداد آن ها 420 واحد بوده و به دلیل وسعت جامعه نمونه با استفاده از فرمول کوکران 121 نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد.علاوه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات منظم از ابزار ساختارمند یا پرسشنامه حاوی سوالات باز و بسته استفاده شد. پرسشنامه تحقیق بر اساس پیش نگاشته ها تدوین و دقت گویه های آن با روایی صوری توسط متخصصان فن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی ابراز تحقیق، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از روستائیان درگیر در(SE,s) قرار گرفت و نتایج آن بررسی و آلفای کرونباخ آن محاسبه گردید. این مقیاس برای بخش های مختلف ابزار تحقیق از 84/. تا 94/. صدم متغیر بود که با توجه به مستندات آماری رقم قابل قبولی است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار SPSS/16 استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از این است که کسب و کارهای کوچک بر روی متغیرهای اشتغال، درآمد، سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی، میل به ماندگاری در روستا، توانمندسازی و رضایت شغلی تاثیر مثبت، و بر روی متغیر تحصیلات و آموزش تاثیرمثبتی نداشته است. از آنجا که کسب و کارهای کوچک روستایی شهرستان ملایر دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و فردی برای توسعه روستاهای این شهرستان و نهایتا رشد و توسعه کشور است پیشنهاد می شود که زمینه سازی و حمایت برای توسعه هر چه بیشتر کسب و کارهای کوچک انجام شود.

گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا، نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق جغرافیایی دارد، و گردشگری روستایی را می توان جزئی از مجموعه گردشگری و جهانگردی بشمار آورد که در بسیاری از کشورهایی که از جمعیت روستایی بالایی برخوردارند، دارای اهمیت می باشد و این اهمِیت به خاطر این است که این نوع صنعت سازگارتر با محیط زیست است و می تواند به عنوان بخش مکمل کشاورزی به ایجاد اشتغال و درآمد برای ساکنان کمک کند. به منظور بررسی عملی گردشگری روستایی و بخصوص اکو توریسم ، تحقیق توصیفی حاضر با هدف کلی بررسی اثرات اقتصادی - اجتماعی مجتمع گردشگری علیصدر انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را روستاییان دارای شرایط سنی بین 15 تا 80 سال تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 271 نفر تعیین گردید. ابزار کمی پژوهش، مصاحبه ی ساختارمند با استفاده از پرسشنامه حاوی سوالات باز و بسته بود، روائی آن بوسیله ی اساتید گروه توسعه و ترویج کشاورزی تایید و پایایی آن نیز با انجام یک مطالعه ی راهنما و مقداری الفای کرونباخ 84 درصد برای متغیرها به دست آمد. یافته ها حاکی از این است که مجتمع گردشگری و سیاحتی علیصدر بر روی متغیرهای اقتصادی، زیرساخت، اشتغال، کشاورزی، آموزش و بهداشت، کاهش مهاجرت، فرهنگی و اجتماعی و رفاه اجتماعی تاثیر مثبت، بر روی سرمایه ی اجتماعی تاثیر مثبتی نداشته و بر روی محیط زیست روستا تاثیر منفی داشته است. همچنین نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین سطوح تحصیلات و متغیرهای کشاورزی، آموزش و بهداشت و مهاجرت رابطه معناداری در سطح 99 درصد وجود دارد. از آنجا که مجتمع علیصدر دارای اثرات اقتصادی و اجتماعی برای توسعه روستای علیصدر است. بنابراین پیشنهاد می شود که مجتمع با اختصاص بودجه کافی در ایجاد و توسعه صنایع مرتبط با گردشگری، زمینه های اشتغال و درآمد را برای روستاییان و به ویژه جوانان فراهم کند. .