Goudarz Ahmadvand

براي بهبود روش هاي كنترل علف هاي هرز، شناسايي گونه هاي موجود علف هرز و بررسي تغييرات تنوع، غالبيت و غناي گونه اي آن ها در طول زمان ضروري است. به منظور بررسي تغييرات تنوع، غالبيت و غناي گونه اي جوامع علف هاي هرز مزارع گندم آبي شهرستان اراك، تعداد 150 مزرعه در سه حوزه ايبك آباد، مركزي و مشك آباد در دامنه مساحت كمتر از 1 هكتار، 1 تا 2، 2 تا 4، 4 تا 8 و بيشتر از 8 هكتار، اين شهرستان از مرحله ساقه دهي تا سنبله دهي گندم در يك مطالعه ميداني طيدر سال هاي 1392 و 1398 موردبررسي قرار گرفت. در سال 1398، فراواني، تراكم، تنوع گونه اي و شاخص غالبت گونه ها، محاسبه شد و سپس با شاخص هاي سال 1392 مورد مقايسه قرار گرفت. نمونه برداري به طور تصادفي با روش سامانمند (سامانمند) و مطابق الگوي w با استفاده از كادر 1 در 1 مترمربعي انجام شد. نتايج در سال 1392، 78 گونه علف هرز از 25 خانواده گياهي شامل 63 گونه پهن برگ و 15 گونه باريك برگ درحالي كه در سال 1398 نشان داد، در مزارع گندم آبي شهرستان اراك، 84 گونه علف هرز از 25 خانواده گياهي وجود دارد كه از اين ميان شامل70 گونه پهن برگ و 14 گونه باريك برگ شناسايي شدمي باشند. درحالي كه در سال 1392، 78 گونه علف هرز از 25 خانواده گياهي شناسايي شد كه 63 گونه پهن برگ و 15 گونه باريك برگ بودند. براي بهبود روش هاي كنترل علف هاي هرز، شناسايي گونه هاي موجود علف هرز و بررسي تغييرات تنوع، غالبيت و غناي گونه اي آن ها در طي بازه زماني همواره ضروري است. زيرا ازنظر رده بندي، علف هاي هرز متنوع هستند و اين امر اهميت مشكل آفريني آن ها براي گياهان زراعي را نشان مي دهد. در سال هاي 1392 و 1398، خانواده هاي شب بو و گندميان به ترتيب با 12 و 15 و گونه و در سال 1398 12،به ترتيب با 19 و 10 گونه بيشترين غناي گونه اي پهن برگ و باريك برگ را داشتند. همچنين در سال 1398 علف هاي هرز يك ساله با 67 گونه (76/79 درصد) و دوساله با يك گونه پهن برگ (19/1 درصد) به ترتيب بيشترين و كمترين تعدادگونه را داشتند، اين مقدار براي سال 1392 به ترتيب 63 گونه (77/80 درصد) و يك گونه پهن برگ (28/1 درصد) بود. بيشترين تعداد گونه علف هرز در سال هاي 1392 و 1398 به ترتيب در حوزه مشك آباد (74 گونه) و حوزه ايبك آباد (80 گونه) مشاهده شد، كمترين تعداد گونه علف هرز دراين بازه زماني به حوزه مركزي به ترتيب با 60 و 74

حضور علف هاي هرز در مزارع گندم سبب كاهش كميت و كيفيت محصول مي شود. يافتن راهكارهاي موثر در جهت افزايش تحمل گياه زراعي در برابر علف هاي هرز از اهميت قابل ملاحظه-اي برخوردار است. تلقيح ريشه گياه گندم با قارچ ميكوريزايي و شبه ميكوريزايي مي تواند راهكاري موثر در كاهش اثرات زيان بار علف هاي هرز در مزارع گندم باشد. به اين منظور در اين پژوهش تاثير قارچ هاي ميكوريزايي و شبه ميكوريزايي بر روابط رقابتي گندم با علف هاي هرز، طي سه مرحله و با اجراي چند آزمايش در طول سال هاي 1395 و 1396 در شرايط گلداني و مزرعه اي مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله اول به منظور بررسي كلوني سازي قارچ، روي ريشه گندم و سيزده گونه علف-هرز، چهارده آزمايش مستقل در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار در سال 1395 در شرايط گلخانه اجرا شد. در آزمايش هاي مذكور تيمارهاي آزمايشي شامل تلقيح با قارچ ميكوريزايي گلوموس (Glomus mosseae)، تلقيح با قارچ شبه ميكوريزايي پيريفورموسپورا (Piriformospora indica) و شاهد بدون تلقيح بود. گونه هاي گياهي مورد بررسي نيز شامل گندم رقم پيشتاز و علف-هاي هرز چاودار، جودره، جوموشي، يولاف وحشي، چچم، خوني واش، خاكشيرتلخ، خاكشيرشيرين، كيسه كشيش، علف پشمكي، خردل وحشي، گندمك و خلر بود. در مرحله دوم، دو علف هرز خاكشير و جودره كه بر اساس نتايج آزمايشات مرحله اول به ترتيب كمترين و بيشترين كلوني سازي را با هر دو قارچ نشان داده بودند، انتخاب و اثر قارچ هاي گلوموس و پيريفورموسپورا، بر روابط رقابتي درون و بين گونه اي آن ها با گندم، در شرايط گلداني، در سال 1395 بررسي شد. بدين منظور آزمايشاتي به-صورت آلل هاي دوگانه با پنج تكرار، اجرا شد كه در اين آزمايشات فاكتور اول شامل سه سطح تلقيح با قارچ گلوموس، تلقيح با قارچ پيريفورموسپورا و عدم تلقيح (شاهد) بود و فاكتور دوم شامل كشت خالص و مخلوط سه گونه مورد بررسي بود كه بدين منظور كشت خالص گندم، خاكشير و جودره به تعداد يك بوته در هر گلدان، كشت خالص گندم، خاكشير و جودره به تعداد دو بوته در هر گلدان، و مخلوط گندم + خاكشير و گندم+ جودره به تعداد يك بوته از هر گياه در هر گلدان، منظور شد. در مرحله سوم اثر قارچ هاي گلوموس و پيريفورموسپورا، بر روابط رقابتي بين گونه اي علف هاي هرز جودره و خاكشير با گندم در مزرعه در سال 1396 بررسي شد. بدين منظور دو آزمايش به صورت فاكتور

آگاهي از واكنش گونه هاي مختلف گياهي به فلزات سنگين براي تحمل تنش فلزات، مديريت مناسب و توليد محصولات سالم لازم مي باشد.به منظور درك كافي از چگونگي جذب عنصر مس و تجمع ساير عناصر توسط گياه لوبيا در حضور علف هرز تاج خروس ريشه قرمز در شرايط فزوني فلز مس، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملا تصادفي در سال 1396 در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا اجرا شد. آزمايش. فاكتورهاي آزمايش شامل 3 غلظت 1، 25 و 50 ميكرو مولار سولفات مس (CuSO4) و نسبت هاي مخلوط جايگزيني25 درصد تاج خروس: 75 درصد لوبيا (75B:25P)،50 درصد تاج خروس: 50 درصد لوبيا (50B:50P)، 75 درصد تاج خروس: 25 درصد لوبيا (25B:75P) ، كشت خالص لوبيا (100B:0P) و كشت خالص تاج خروس (0B:100P) بود. در هر 3 غلظت سولفات مس، بيشترين غلظت مس در ريشه و برگ لوبيا در كشت خالص اين گياه ديده شد و با افزايش تراكم نسبي تاج خروس از غلظت مس در ريشه و برگ لوبيا كاسته شد. بيشترين غلظت مس در ريشه و برگ گياه تاج خروس ، در نسبت جايگزيني (75B:25P) ديده شد.همچنين نتايج نشان داد صرف نظر از غلظت مس، عملكرد نسبي لوبيا در همه نسبت هاي جانشيني بيشتر از عملكرد نسبي مورد انتظار بود. در صورتي كه عملكرد نسبي تاج خروس در همه سطوح مس، از عملكرد نسبي مورد انتظار كمتر بود. در هر سه غلظت مس،شاخص تهاجم براي لوبيا در نسبت مخلوط 50:50 مثبت و براي تاج خروس، منفي بود. با افزايش غلظت مس، ضريب ازدحام نسبي لوبيا افزايش يافت. غلظت منگنز، آهن و روي در لوبيا در غلظت 25 و 50 ميكرومولار مس در نسبت 25B:75P نسبت به كشت خالص افزايش معني دار داشت. همچنين در نسبت ذكر شده، فتوسنتز خالص لوبيا در غلظت 25 و 50 ميكرومولار مس به ميزان 23/17 و 01/24 درصد نسبت به كشت خالص افزايش يافت.با افزايش غلظت مس در محلول غذايي، مقدار مالون دي آلدييد و پراكسيد هيدروژن در لوبيا و تاج خروس افزايش يافت. تيمار مس فعاليت آنزيم آسكورلات پراكسيداز را در هر دو گياه افزايش داد. در غلظت 25 و 50 ميكرومولار مس، فعاليت آنزيم پراكسيداز در لوبيا به ترتيب به ميزان 44/32 و 10/34 درصد و فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز به ترتيب به ميزان 94/13 و 53/15 درصد در نسبت25B:75P در مقايسه با كشت خالص لوبيا، افزايش يافت. فعاليت آنزيم كاتالاز با افزايش تنش مس در هر دو گياه كاهش معني داري پيدا كرد.در

به منظور تعيين اثر سامانه هاي مختلف خاك ورزي بر بانك بذر، تراكم و تنوع گونه اي علف هاي هرز در تناوب ذرت – گندم، اين آزمايش طي سال هاي 1391 و 1392 در اراضي مركز تحقيقات كشاورزي زرقان استان فارس به اجرا در آمد. آزمايش به صورت كرت هاي يك بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با شش تكرار انجام شد. كرت هاي اصلي شامل سه تيمار خاك ورزي كامل، كم خاك ورزي و بي خاك ورزي و كرت هاي فرعي شامل كنترل شيميايي و عدم كنترل (شاهد) علف هاي هرز بود. نمونه برداري خاك جهت تعيين بانك بذر علف هاي هرز با استفاده از مته به قطر هفت سانتي متر و از عمق 20-0 سانتي متري خاك به روش سيستماتيك پيش از اعمال تيمارها و پس از برداشت هر محصول طي دو سال صورت گرفت. نتايج نشان داد كه در تيمار خاك ورزي كامل، بخش قابل توجهي از بذور سطح خاك، با گاوآهن برگردان دار در عمق خاك دفن شده و همزمان بذور دفن شده فرصت طلب و مهاجم يولاف وحشي و جودره با حركت عمودي گاوآهن برگردان دار به سطح خاك منتقل شده و طي دو سال، افزايش معني دار يافتند. در شرايط عدم كنترل، در تيمار خاك ورزي مرسوم تعداد بذر جودره و يولاف به ترتيب، 2215 و 1565 درصد پس از تناوب دوساله نسبت به قبل از اعمال تيمارهاي سال اول، افزايش يافت ضمن اينكه تعداد اين دو علف هرز در گندم سال دوم نيز به 82 و 168 بوته در متر مربع رسيد. در تيمار بي خاك ورزي بذور ريز يك ساله علف هاي هرز مانند خرفه، تاج خروس، چسبك، خاكشير و همچنين علف هاي هرز چند ساله سخت كنترل، در سطح خاك و يا در عمق سطحي افزايش معني دار داشتند. درتيمار كم خاك ورزي ضمن كاهش تعداد بذر و تراكم بوته علف هاي هرز، عملكرد هر دو محصول نيز در سطح تيمار مرسوم، حفظ گرديد. تعداد بذر قياق در تيمار بي خاك ورزي پس از تناوب دو ساله در شرايط عدم كنترل 2013 درصد و در شرايط سمپاشي نيز 1362 درصد افزايش يافت و موجب آلودگي شديد مزرعه گرديد. در شرايط عدم كنترل، عملكرد گندم در سال دوم در تيمارهاي مرسوم و كم خاك ورزي در يك گروه آماري قرار گرفت و به ترتيب 7759 و 7749 كيلو گرم در هكتار بود در حاليكه در تيمار بي خاك ورزي به صورت معني دار كاهش يافت و به 4446 كيلو گرم در هكتار رسيد. ميانگين شاخص تنوع شانون، مارگالف و شاخص يكنواختي در تيمار كم خاك ورزي به صورت معني دار بيشتر از تيمار مرسوم بود. در پايان سال دوم، تيمار هاي بي

گل جاليز (Phelipanche aegyptiaca) يكي از گونه هاي مهم علف هاي هرز انگلي است كه به خيلي از محصولات زراعي از جمله سيب زميني خسارت مي زند. اين علف هرز باعث كاهش عملكرد غده سيب زميني شده و خسارت زيادي به آن وارد مي كند. خصوصيات ويژه گل جاليز از جمله اتصال به گياه ميزبان، شروع فعاليت در زير خاك، توليد بذر فراوان و خواب بالاي بذر باعث شده كه اين گياه به يك چالش بزرگ براي كشاورزان تبديل شود. بنابراين مدل هاي پيش بيني كننده مي توانند به عنوان يك ابزار براي انتخاب بهترين زمان و روش كنترل مفيد باشند. در اين پژوهش كه در سال هاي 1393 و 1394 در همدان و سقز انجام شد، تلاش شد تا با پيشنهاد و ساخت مدل هايي، زمان و ميزان اتصال گل جاليز مصري به ريشه سيب زميني، پيش بيني شود، مدلي براي بررسي تاثير تاريخ كاشت روي فاز درنگ گل جاليز ارائه شود، تاثير علف كش ريم سولفورون در زمان و دزهاي متفاوت بررسي و همچنين فنولوژي تطبيقي ميزبان و انگل بررسي شود. از بين دو مدل جوانه زني يعني مدل گامپرتز و ويبول، مدل چهار پارامتره ويبول با داشتن پارامتر فاز درنگ بر اساس شاخص AICc و RMSE نسبت به مدل سه پارامتره گامپرتز برتري داشت. همچنين هر دو اين مدل ها با دو دماي اندازه گيري شده از عمق 7 سانتيمتري خاك و هوا راه اندازي شدند كه بر اساس شاخص-هاي سنجش، مدل هايي كه با دماي خاك برازش داده شدند بهتر بودند. لذا براي زماني كه دماي خاك در دسترس نباشد، يك ضريب تصحيح براي تبديل پارامترهاي حاصل از برازش مدل با دماي هوا به مدل با دماي خاك، ارائه شد. تاثير تاريخ كاشت به عنوان يك روش مديريتي روي گل جاليز بررسي شد. نتايج اين بخش نشان داد كه هر چه كشت به تاخير بيافتد، فاز درنگ اتصال گل جاليز كوتاه تر شده يعني اتصال سريعتر صورت مي گيرد و همچنين ميزان آلودگي بيشتر مي شود. بنابراين در كشت-هاي بهاره، بهتر است تا زماني كه دما و شرايط محيطي اجازه مي دهد محصول زودتر كشت شود. بررسي تاثير تاريخ كاشت روي فاز درنگ نشان داد كه پارامترهاي فاز درنگ و زمان رسيدن به 50 درصد اتصال گل جاليز با تاخير در كاشت به صورت خطي كاهش پيدا كردند لذا يك مدل تركيبي (ويبول + خطي) پيشنهاد شد كه مي تواند به خوبي رابطه تاريخ كاشت، زمان دما و درصد اتصالات گل جاليز را پيش بيني كند. همچنين بررسي تاثير تاريخ كاشت روي تعداد گل جاليز با مدل سيگموييدي نشان داد كه ب

به منظور بررسي اثر قارچ اندوفيت P. indica بر رشد و عملكرد ارزن و سويا در كشت مخلوط، تحت شرايط تنش كم آبي، آزمايشي به صورت اسپليت- فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا طي دو سال 1393 و 1394اجرا شد. فاكتور اصلي شامل آبياري در سه سطح بدون تنش (آبياري كامل)، تنش متوسط و تنش شديد كم آبي بود كه به ترتيب در تيمارهاي مذكور آبياري پس از 60، 90 و 120 ميلي متر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس Aاعمال شد. كرت هاي فرعي شامل كشت مخلوط جايگزيني ارزن و سويا در پنج سطح، كشت خالص سويا، كشت خالص ارزن، كشت مخلوط جايگزيني 33 درصد سويا+ 67 درصد ارزن (33 سويا: 67 ارزن)، 50 درصد سويا+ 50 درصد ارزن (50 سويا:50 ارزن) و 67 درصد سويا+ 33 درصد ارزن (67 سويا: 33 ارزن) با كاربرد قارچ اندوفيت P. indica در دو سطح (شاهد و تلقيح با قارچ) بودند. ميانگين تنفس ميكروبي خاك در نسبت هاي مختلف كشت مخلوط در مقايسه با تك كشتي سويا و ارزن به ترتيب 2/7 و 6/14 درصد بيشتر بود. قارچ P. indicaميزان تنفس ميكروبي خاك را در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و تنش شديد كم آبي، به ترتيب به ميزان 4/13، 6/27 و 8/35 درصد در مقايسه با تيمار شاهد (عدم تلقيح) افزايش داد. كاربرد قارچ P. indica، باعث افزايش غلظت فسفر قابل جذب خاك در الگوهاي مختلف كشت مخلوط شد. بيشترين غلظت نيتروژن دانه ارزن (14767 و 14628 ميلي گرم بر كيلوگرم) به ترتيب در نسبت هاي (67 سويا: 33 ارزن) و (50 سويا: 50 ارزن) به دست آمد. ميزان افزايش نيتروژن دانه ارزن در گياهان تلقيح شده با قارچ P. indica نسبت به گياهان تلقيح نشده در شرايط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شديد كم آبي به ترتيب 2/6، 8/6 و 3/10 درصد بود. در گياه سويا، تلقيح با قارچ P. indica در شرايط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شديد كم آبي به ترتيب 7/12، 8/12 و 5/14 درصد، غلظت نيتروژن دانه را نسبت به شاهد افزايش داد.بيشترين غلظت فسفر دانه سويا (3200 ميلي گرم بر كيلوگرم) در نسبت (50 سويا: 50 ارزن) مشاهده شد كه 4/16 درصد بيشتر از كشت خالص سويا بود. با اعمال تنش كم آبي، غلظت فسفر دانه ارزن و سويا كاهش يافت، به طوري كه بيشترين غلظت فسفر دانه ارزن و سويا به ترتيب به ميزان2950 و 4125 ميلي گرم در كيلوگرم در تيمار عدم تنش با كاربرد قارچ P. indica به دست آمد. بيش

به منظور بررسي اثر سيستم هاي گوناگون تغذيه اي بر عملكرد و اجزاء عملكرد گياه روغني آفتابگردان در شرايط تنش رطوبتي، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا همدان در سال هاي 1393 و 1394 اجرا شد. تيمارها شامل دو سطح آبياري بهينه و تنش كم آبياري (به ترتيب آبياري پس از 60 و 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) به عنوان كرت هاي اصلي و تيمارهاي گوناگون تغذيه گياهي شامل: 1- عدم كاربرد هر گونه كود شيميايي و زيستي (شاهد)، 2- كاربرد 100 درصد كود شيميايي پيشنهاد شده، 3- 50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده، 4- كود آلي ورمي كمپوست، 5- كود زيستي فسفونيتروكارا، 6- كود زيستي بيوسولفور، 7- فسفونيتروكارا+50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده، 8- فسفو نيتروكارا+ ورمي كمپوست، 9- فسفونيتروكارا+ ورمي كمپوست+ 50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده، 10- بيوسولفور+ 50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده، 11- بيوسولفور+ ورمي كمپوست، 12- بيوسولفور+ ورمي كمپوست+ 50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده و 13- ورمي كمپوست+ 50 درصد كود شيميايي نيتروژن و فسفر پيشنهاد شده به عنوان كرت هاي فرعي بود. بررسي فراواني باكتري هاي حل كننده فسفات و ازتوباكتر در ريزوسفر آفتابگردان طي دو مرحله گلدهي و رسيدگي فيزيولوژيك نشان داد كه كودهاي زيستي و آلي به ويژه در تلفيق با يكديگر و به همراه سطح كاهش يافته كودهاي شيميايي منجر به افزايش معني دار فراواني اين باكتري ها شدند. در مقابل كاربرد كودهاي شيميايي به خصوص كاربرد كامل آن، افزايش معني دار اين صفت را در پي نداشت. تنش كم آبياري باعث افزايش معني دار غلظت عناصر نيتروژن و فسفر خاك پس از برداشت آفتابگردان گرديد. بيشترين غلظت فسفر و نيتروژن خاك در شرايط آبياري بهينه و كم آبياري به ترتيب در تيمار فسفونيتروكارا+ ورمي-كمپوست و نيمي از كودهاي شيميايي و فسفونيتروكارا+ ورمي كمپوست به دست آمد.تنش كم آبي با تاثير منفي بر شاخص هاي رشدي از جمله دوام شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول باعث كاهش فتوسنتز و در نهايت عملكرد دانه گرديد. در مقابل بسياري از تركيبات كودي به كار رفته به ويژه در شرايط تنش كم آبياري باعث افزايش معني دار شاخص هاي رشدي شدند. همچنين