Faculty - دانشکده کشاورزی
Assistant Professor
Update: 2025-11-02
Amir Hossein Keshtkar
Faculty of Agriculture / Department of Agriculture and Plant Breeding
Master Theses
-
مطالعه اثرات تنش رطوبتی بر عملکرد و صفات مرتبط با آن با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی در (Plantago ovata forsk) جمعیت های ایرانی گیاه اسفرزه
2020خشکی به عنوان یکی از مهمترین تنش های محیطی باعث افزایش خطرات جدی در میزان راندمان و تولید محصولات زراعی می گردد. اسفرزه یکی از مهمترین گیاهان با ارزش در جهان است که از بذر و پوسته ی آن به طور وسیعی در تولید ترکیبات ملین درداروسازی استفاده می شود دانه این گیاه دارای موسیلاژ، پروتین، قند، روغن ثابت و تانن است. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد دانه و همچنین بررسی تحمل به خشکی جمعیت های مختلف گیاه دارویی اسفرزه با استفاده از شاخص های تحمل، این پژوهش در روستای صلوات آباد سننندج در سال زراعی 1396 انجام شد. در این بررسی آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای رطوبتی (عامل اصلی) در سه سطح آبیاری سه روز یک بار (شاهد)، آبیاری شش روز یک بار (تنش متوسط) و آبیاری نه روز یک بار (تنش شدید) درکرت های اصلی و تیمارهای فرعی شامل 9 جمعیت از گیاه اسفرزه در کرتهای فرعی قرار داده شدند. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد، تنش رطوبتی موجب کاهش معنی دار صفات مورد بررسی به استثناء عملکرد بیولوژیک، موسیلاژ دانه و میزان کلروفیل می گردد. بیشترین تاثیر رژیم های رطوبتی بر روی صفات مورد بررسی در تنش شدید رطوبتی مشاهده شد. کاهش عملکرد دانه ناشی از کاهش شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه ، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در بوته و طول سنبله تحت کمبود آب بود. در شرایط تنش شدید عملکرد دانه از 99/75 به23/28 کیلو گرم بر هکتار رسید. نتایج تحلیل همبستگی بین شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه نشان داد که شاخص های STI , MP,GMP, HARM در شرایط تنش متوسط و تنش شدید برای شناسایی جمعیت ها با عملکرد بالا مناسب بودند. جمعیت های لواسان و رزن به ترتیب در تنش متوسط و تنش شدید به عنوان متحمل ترین جمعیت و شیراز در هر دو شرایط تنش به عنوان جمعیت حساس به خشکی شناسایی شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی و رسم نمودار بای پلات و نمودار سه بعدی شاخص های STI MP,و GMP نتایج بالا را تأیید نمودند.
-
مطالعه اثرات تنش رطوبتی بر عملکرد و صفات مرتبط با آن با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی در (Plantago ovata forsk) جمعیت های ایرانی گیاه اسفرزه
2020خشکی به عنوان یکی از مهمترین تنش های محیطی باعث افزایش خطرات جدی در میزان راندمان و تولید محصولات زراعی می گردد. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد دانه و همچنین بررسی تحمل به خشکی جمعیت-های مختلف گیاه دارویی اسفرزه با استفاده از شاخص های تحمل، این پژوهش درخرداد ماه سال 1396 در روستای صلوات آباد سنندج اجرا شد. در این بررسی نه جمعیت از گیاه دارویی اسفرزه شامل: مشهد، مرودشت، اهواز، لواسان، مرکزی، همدان، شیراز، رزن و پارس آباد به عنوان عامل فرعی، در سه سطح رژیم رطوبتی با قطع آبیاری بدون تنش(شاهد)(سه روزیک بار)، تنش متوسط (شش روز یک بار) و تنش شدید (نه روز یک بار) به عنوان عامل اصلی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد، تنش رطوبتی موجب کاهش معنی دار صفات مورد بررسی به استثناء عملکرد بیولوژیک، موسیلاژ دانه و میزان کلروفیل می گردد. بیشترین تاثیر رژیم رطوبتی بر روی صفات مورد بررسی در تنش شدید رطوبتی بود. کاهش عملکرد دانه ناشی از کاهش شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه ، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در بوته و طول سنبله در اثر کاهش رژیم رطوبتی بود. در شرایط تنش شدید عملکرد دانه از 99/75 به23/28 رسید یعنی به طور تقریبی 63 درصد کاهش داشت. نتایج تحلیل همبستگی بین شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه نشان داد که شاخص های STI , MP,GMP, HARM در شرایط تنش متوسط و تنش شدید برای شناسایی جمعیت ها با عملکرد بالا مناسب بودند. جمعیت های لواسان و رزن به ترتیب در تنش متوسط و شدید به عنوان متحمل ترین جمعیت و شیراز در هر دو شرایط تنش به عنوان جمعیت حساس به خشکی شناسایی شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی و رسم نمودار بای پلات و نمودار سه بعدی شاخص های STI MP,و GMP نتایج بالا را تأیید نمودند.
-
القای ریشه های مویین برای افزایش لاستیک طبیعی در گیاه قاصدک و گیاه قندرون
2019-
-
بررسی تنوع مورفولوژیکی وسیتوژنتیکی برخی جمعیت های گیاه سیاهدانهNigella sativa L.))
2019سیاهدانه با نام علمی Nigella Sativa از خانواده ی آلاله بوده و از دیرباز به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گرفته است. در این تحقیق بررسی های سیتوژنتیکی شامل شمارش کروموزومی، اندازه ی کروموزوم، حجم کروموزوم و محاسبه ی شاخص های تقارن A2(عدم تقارن بین کروموزومی)، CVcl(ضریب تغییرات طول کروموزوم)، Rec(تشابه اندازه ی کروموزومی)، S(شاخص تقارن) و DRL(اختلاف دامنه ی طول نسبی) و بررسی های صفات آگرومورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه، وزن دانه در بوته، وزن خشک بوته، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد اقتصادی و شاخص برداشت بر روی 12 جمعیت مختلف از گیاه دارویی سیاهدانه مربوط به مناطق مختلف ایران ( همدان، خراسان، اراک، سمیرم، شیراز و اردبیل) و سایر کشورها (گرجستان، تاجیکستان، لیبی، الجزایر ، سوریه و یمن) انجام گرفت. در این مطالعه تجزیه ی صفات سیتوژنتیکی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و صفات مورفولوژیکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس صفات سیتوژنتیکی نشان داد اختلاف معنی داری بین نمونه های مختلف وجود ندارد؛ که نشان دهنده ی عدم تفاوت بین نمونه های بومی ایران و سایر کشورهاست. نتایج تجزیه واریانس صفات بیولوژیکی نشان داد که بین تمام صفات بجز شاخص برداشت اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. براساس اندازه گیری های انجام شده جمعیت های اردبیل، سمیرم، شیراز، خراسان، الجزایر، سوریه و گرجستان با فرمول کاریوتیپی 5m+1sm متقارن ترین و جمعیت های همدان، تاجیکستان ، لیبی و اراک با فرمول کاریوتیپی 5m+1T نامتقارن ترین جمعیت ها تعیین شدند. همچنین تمامی جمعیت ها در گروه بندی 2B استیبنز قرار گرفتند. همبستگی بین صفات مختلف مورد بررسی قرار گرفت بطوریکه بین صفات طول کروموزومی و شاخص های عدم تقارن درون کروموزومی(A1) و درصد عدم تقارن کاریوتیپی(AsK) و تقارن کاریوتیپی(SYi) و درجه عدم تقارن کاریوتیپی(A) و صفت اختلاف دامنه طول نسبی همبستگی معکوس وجود داشت. صفات شاخص تقارن سانترومری(McA) و درصد شکل کلی کاریوتیپ همبستگی مثبت و معنی داری با طول کروموزومی داشتند. بررسی همبستگی بین صفات آگرومورفولوژگی نشان داد که بین صفات مرتبط با اجزای عملکرد شامل ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه و وزن دانه در بوته همبستگی مثبت داشتند. تجزیه به مو
-
بررسی تنوع ژنتیکی 6 جمعیت گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis) با استفاده از نشانگر ISSR و مقایسه این جمعیت ها براساس محتوای اسیدهای فنلیک
2019شناخت و آگاهی از تنوع ژنتیکی و شیمیایی در یک گونه گیاهان دارویی برای حفاظت از منابع ژنتیکی و همچنین استفاده از روش اصلاحی مناسب به منظور بهبود صفات اقتصادی مهم است. زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis یک گیاه دارویی معطر از خانواده نعناعیان است. در مطالعه حاضر 6 جمعیت از این گیاه (هر جمعیت 10 گیاه) با استفاده از برخی صفات فیتوشیمیایی و نشانگرها ی مولکولی ISSR مورد ارزیابی تنوع ژنتیکی قرار گرفتند. جمعیت ها شامل 5 جمعیت بومی از ایران (اراک، شیراز، مشهد، اصفهان، اصفهان) و یک جمعیت از سوئد بود. نتایج تجزیه واریانس داده های فیتوشیمیایی نشان داد که بین جمعیت ها از نظر میزان فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی داری (p<0.05) وجود داشت اما بین جمعیت ها از نظر میزان فلاونوئید تفاوت معنی داری مشاهده نشد. از لحاظ میزان اسیدهای فنلیک نیز بین جمعیت ها تفاوت معنی داری بدست آمد. بالاترین میزان فنل مربوط به جمعیت سوئد و به مقدار 52/4 میلی گرم گالیک اسید در یک گرم بافت برگ بود. بیشترین درصد بازدارندگی رادیکال آزاد نیز در جمعیت سوئد مشاهده شد که 72/93% بود. اسید فنلیک غالب در جمعیت های زوفا کلروژنیک اسید بود که در جمعیت شیراز به میزان 67/1 میلی گرم در گرم وزن خشک بود. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، از 18 آغازگر ISSR استفاده شد که در مجموع 126 باند ایجاد شد که 119 باند چند شکل بودند. تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه ژنتیکی جاکارد و با روش UPGMA نمونه های زوفا را به 6 گروه تقسیم نمود. نتایج تجزیه به مختصات اصلی (PCOA)، نتایج تجزیه خوشه ای را تا حد زیادی تأیید نمود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو جمعیت اصفهان1 و مشهد و کمترین آن بین جمعیت اراک و سوئد مشاهده شد. تنوع درون جمعیت ها با استفاده از میانگین شاخص تنوع ژنی نی (h) و شاخص اطلاعاتی شانون (I) با نرم افزار POPGENE آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین و کمترین تنوع ژنتیکی درون جمعیت به ترتیب در جمعیت اصفهان1 (24/0=h و 36/0=I) و مشهد (14/0=h و 21/0=I) مشاهده شد. میانگین آلل های مؤثر (Ne) به آلل های مشاهده شده (Na) 85/0 بود. همچنین برای بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیت ها و واریانس مولکولی (AMOVA) از دو نرم افزار GENEALEX و POPGENE استفاده شد. میانگین شاخص های Gst (تفرق ژنی) و Dst (تنوع ژنتیکی بین جمعیت) به ترتیب 38/0 و 12/0 بدست آمد که
-
ارزیابی گوناگونی و ساختار ژنتیکی برخی توده های بومی گل محمدی با استفاده از نشانگرهای ISSR و RAPD و مقایسه برخی صفات فیتوشیمیایی
2019گل محمدی (Rosa damascena)، یکی از گونه های مهم رز بوده و به عنوان یک گیاه اسانس دار، از قدیمی ترین گیاهان دارویی و معطر جهان است. در بخش اول این تحقیق، تنوع و ساختار ژنتیکی هفت توده بومی کشت شونده گل محمدی از ایران شامل شش توده از کاشان (برزوک، نیاسر، آذران، کلپه، خیرآباد و آهسته) و یک توده از همدان (بهار)، به وسیله نشانگرهای مولکولی ISSR و RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. مجموعا 54 گیاه از توده های های مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. از 9 آغازگر ISSR در مجموع77 باند تولید شد که 61 باند (79%)، چند شکل بودند. از 9 آغازگر RAPD هم 81 باند به دست آمد که 54 باند (66%) چند شکلی نشان دادند. بر اساس نتایج، تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه ژنتیکی جاکارد و با روش UPGMA، نمونه های گل محمدی را به 8 گروه تقسیم نمود. نتایج تجزیه به مختصات اصلی (PCOA) تا حد زیادی این گروه بندی را تایید نمود. تنوع درون توده ها با استفاده از میانگین شاخص تنوع ژنی نی (h) و شاخص اطلاعاتی شانون (I) با نرم افزار POPGENE مورد بررسی قرار گرفت. بیش ترین تنوع ژنتیکی در توده همدان (13/0=h و19/0=I) و کم ترین در توده آذران (07/0=h و10/0=I) مشاهده شد. میانگین نسبت آلل های مؤثر (Ne) به آلل های مشاهده شده (Na) در میان کل توده ها برابر با 91/0 بود. هم چنین برای بررسی تنوع ژنتیکی بین توده ها و واریانس مولکولی (AMOVA) از دو نرم افزار POPGENE وGENE ALEX استفاده شد. تمایز ژنتیکی نسبتا پایینی )11/0= (Gst در بین توده ها مشاهده شد. تنوع ژنتیکی درون توده ها نیز نسبتا پایین بود)16/0= (Hs. میزان جریان ژنی(Nm) به دست آمده بین توده-های گل محمدی مورد مطالعه 97/3 بود. تجزیه واریانس مولکولی توده ها نشان داد که 59 درصد از تنوع ژنتیکی شناسایی شده مربوط به درون توده ها و 41 درصد بین توده ها بود. در بررسی ساختار توده با استفاده از نرم افزار STRUCTURE، توده های گل محمدی مورد مطالعه به4 زیرگروه ژنتیکی تقسیم شدند. شاخص های محاسبه شده در این پژوهش، نشان از تنوع ژنتیکی کم در توده ها داشت که احتمالا به علت تکثیر غیر جنسی گیاه در سالیان متمادی بوده است. در بخش دوم این تحقیق، صفاتی شامل قطر ساقه، سطح برگ، میزان کلروفیل و کاروتنوئید برگ، محتوای فنل، محتوای فلاونوئید و ظرفیت پاداکسایشی برگ و گلبرگ و همچنین میزان آنتوسیانین گلبرگ در نمونه های گیاهی
-
بررسی اثرات تنش خشکی بر عملکرد و صفات مرتبط با عملکرد با استفاده از شاخص های تحمل در برخی از جمعیت های ایرانی گیاه ارزن معمولی(Panicum miliaceum) به عنوان کشت دوم در منطقه همدان
2018تنش خشکی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی، علاوه بر اختلال و کاهش در قابلیت جذب آب توسط ریشه ها، گیاهان را از لحاظ تغذیه ای و فرایند های متابولیکی با مشکلات جدی روبرو می کند. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و همچنین بررسی تحمل به خشکی در جمعیت های ایرانی گیاه ارزن معمولی این پژوهش در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در بهار و تابستان سال 1396 انجام گرفت. در این بررسی 4 جمعیت از گیاه ارزن معمولی شامل: اراک، اردستان، اصفهان و طالخنچه به عنوان عامل فرعی در سه سطح آبیاری شامل: 60 میلی متر(شاهد)، 75 میلی متر(تنش ملایم) و 90 میلی متر (تنش شدید) تبخیر از سطح تشت تبخیر به عنوان عامل اصلی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تنش رطوبتی موجب کاهش معنی دار صفات مورد بررسی می گردد. بیش ترین تاثیر تنش رطوبتی روی صفات مورد بررسی در سطح 90 میلی-لیتر تبخیر مشاهده شد. کاهش در عملکرد دانه در هر دو سطح تنش رطوبتی ناشی از کاهش صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و تجمع ماده خشک بود. جمعیت اراک از لحاظ عملکرد و اجزای عملکرد دانه بیشترین میزان را در هر دو سطح تنش نشان داد. تحلیل نتایج همبستگی بین شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه نشان داد که شاخص STI، GMP، MP، HARM و SNPI برای شناسایی ارقام با عملکرد بالا در شرایط تنش ملایم مناسب هستند. بر این اساس جمعیت اراک به طور نسبی به عنوان جمعیت متحمل به تنش رطوبتی شناخته شد. شاخص های STI، GMP، MP، HARM و SNPI نیز با توجه به همبستگی بالا با عملکرد دانه در شرایط تنش شدید به عنوان شاخص های مناسب جهت معرفی جمعیت ها در این سطح از تنش شناخته شدند و این شاخص ها نیز توانستند جمعیت اراک را به عنوان جمعیت متحمل شناسایی کنند.
-
بررسی تنوع سیتوژنتیکی در برخی از نمونه های گیاه زوفا officinalis) Hyssopus)
2018زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis از خانواده ی نعناعیان بوده و از دیرباز به عنوان گیاه دارویی و نوشابه ای مورد استفاده قرار می گرفته است. در این تحقیق بررسی های سیتوژنتیکی شامل شمارش کروموزومی، اندازه ی کروموزوم، حجم کروموزوم، طول کروماتین و محاسبه ی شاخص های تقارن A2(عدم تقارن بین کروموزومی)، CVcl(ضریب تغییرات طول کروموزوم)، Rec(تشابه اندازه ی کروموزومی)، S(شاخص تقارن) و DRL(اختلاف دامنه ی طول نسبی) بر روی 20 نمونه مختلف از گیاه دارویی زوفا مربوط به مناطق مختلف ایران و اروپا (لهستان، آلمان، ایتالیا، مجارستان و سوئیس) انجام گرفت. در این مطالعه تجزیه ی صفات در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف معنی داری بین نمونه های مختلف وجود ندارد؛ که نشان دهنده ی عدم تفاوت بین نمونه های بومی ایران و اروپاست. همبستگی بین صفات مختلف مورد بررسی قرار گرفت بطوریکه شاخص های CVcl و Rec، تشابه اندازه ی کروموزومی و طول کروموزوم، طول کروموزوم و حجم کروموزوم با هم همبستگی مثبت و معنی داری داشتند. همچنین نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی برای صفات مورد مطالعه نشان داد که بیش از 86 درصد از واریانس کل داده ها به واسطه سه مؤلفه اول توجیه می شود. تجزیه خوشه ای، نمونه ها را در چهار گروه دسته بندی کرد که خوشه ی چهارم فقط دارای نمونه های ایرانی است(تبریز و مشهد). با توجه به فاصله ی مرکز خوشه ها، تلاقی نمونه های موجود در خوشه های سوم و چهارم برای ایجاد تنوع سیتوژنتیکی در نسل های بعدی مفید به نظر می رسد. علاوه بر این همه ی نمونه های مورد ارزیابی دارای 2n=2x=12 کروموزوم بودند و هیچ اختلافی از نظر سطح پلوئیدی نداشتند. میانگین طول کلی کروموزوم و میانگین حجم کروموزوم در نمونه های مورد مطالعه به ترتیب 15/1 میکرومتر و 25/0 میکرومتر مکعب بود. نمونه تبریز شامل بلندترین و نمونه های 502236(لهستان)، یزد و H5 (آلمان)دارای کوتاه ترین طول کروموزوم بودند. مقایسه ی شاخص های تقارن نشان داد نمونه های 502229 (پوزنان) و مشهد به ترتیب نامتقارن ترین و متقارن ترین کاریوتایپ را داشتند.
-
جداسازی و بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره اندوفیت های گیاه دارویی باریجه
2017اندوفیت ها میکروارگانیسم هایی هستند که در تمام یا بخشی از چرخه زندگی خود داخل بافت های سالم گیاه میزبان را کلونیزه می کند بدون اینکه ایجاد علائم آشکاری از بیماری شوند.اندوفیت ها به عنوان یک منبع بالقوه برای ترکیبات طبیعی بیواکتیو جهت استفاده در پزشکی، کشاورزی و صنعت شناخته شده اند. گیاهان دارویی که به عنوان منابع جایگزین جهت مصارف برخی داروهای شیمیایی و مصنوعی مظرح هستند، منابع با ارزشی جهت مطالعه اندوفیت هایشان می باشند.یکی از مهم ترین گیاهان دارویی، صنعتی و صادراتی ایران، گیاه باریجه با نام علمی Ferula gummosa.boiss از خانوادهApiaceae می باشد. با توجه به اهمیت زیاد دارویی و صنعتی این گیاه بومی و در حال انقراض، به عنوان یک مقوله صادراتی و ارزشمند و ارزآور برای کشور، و افزایش تولید متابولیت های ثانویه آن، ضروری به نظر می رسد. امروزه تولید متابولیت های ثانویه از طریق اندوفیت ها امکان پذیر می باشد، که مستلزم خالص سازی و بررسی می باشد. لذا جهت پژوهش حاضر جمع آوری نمونه ها در بهار و تابستان 1395 از بافت ریشه و غده از رویشگاه طبیعی در شهرستان بروجن و بذور دو ژنوتیپ بروجن و کاشان انجام شد. پس از انتقال به آزمایشگاه و ضدعفونی قارچ ها و باکتری ها جداسازی و خالص سازی شد. در این پژوهش 7 جدایه قارچ و 20 جدایه باکتری جداسازی شد. شناسایی اندوفیت ها با استفاده خصوصیات ماکرومورفولوژی و میکرومورفولوژیکی انجام گرفت. سپس عصاره گیری، جهت بررسی خواص آنتی اکسیدان عصاره اندوفیت ها به روش تخریب رادیکال های آزاد DPPH و بررسی خواص ضد میکروبی عصاره اندوفیت ها به روش انتشار از چاهک در آگار بر روی 7 میکروب بیماری زا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بررسی نرکیبات فیتوشیمیایی عصاره اندوفیت ها نیز انجام شد. عصاره اندوفیت های قارچ و باکتری در مورد مطالعه سطوح مختلفی از فعالیت آنتی اکسیدانی از خود نشان دادند. نتایج نشان داد فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به قارچ E با مقدار IC50 13/0 میلی گرم بر میلی متر و باکتری R4 با مقدار IC50 3/0 میلی گرم بر میلی متر بود و نیز از لحاظ خاصیت ضد میکروبی بر روی 7 عامل میکروبی، عصاره قارچ E نسبت به باکتری Agrobacterium tumefaciens و عصاره بیرونی قارچ F نسبت به باکتری، compestris Zanthomonas و عصاره باکتری های GR3A،GR7B و R2 به ترتیب بر روی باکتری های compestris Zanthomonas،
-
مطالعه صفات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی در اکوتیپ های مختلف گیاه اسپند ( Peganum harmala
2017اسپند Peganum harmala گیاهی است چند ساله با خواص دارویی فراوان که در اکثر مناطق ایران می روید. در این پژوهش سطح پلوئیدی، شاخص های سیتوژنتیکی، اگرومورفولوژیکی و فیتوشیمیایی تعدادی از جمعیت های اسپند که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بود مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از روش شمارش کروموزومی نشان داد که تمامی جمعیت ها دیپلوئید 22=x2=n2 بوده عدد پایه کروموزومی برای تمامی جمعیت ها برابر 2=x می باشد. شاخص های سیتوژنتیکی اندازه گیری شده شامل: طول ژنوم، طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، نسبت کروموزومی، شاخص سانترومری، %TF و %S بودند. نتایج حاصل از تجزیه شاخص های سیتوزنتیکی نشان داد که جمعیت های که در شرایط آب و هوایی تقریبا یکسانی رشد می کنند دارای ویژگی های سیتوژنتیکی مشابه ی هستند. تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس شاخص های سیتوژنتیکی نشان داد دو مولفه اصلی اول 94 درصد واریانس داده ها را توجیه می کنند. همچنین، جمعیت های که در مناطق خشک رشد می کنند از تقارن بیشتری برخوردار بودند. بررسی صفات اگرومورفولوژیک نشان داد که بین جمعیت ها اختلاف معنی دار وجود دارد بطوریکه جمعیت سراوان در اکثر صفات پایین ترین مقادیر را نشان داد. بررسی صفات فیتوشیمیایی جمعیت ها نشان داد که بیشترین میزان مواد موثره در بذر گیاه اسپند وجود دارد.
-
بررسی تنوع صفات اگرومورفولوژیکی و کاریوتیپی چند اکوتیپ از گیاه قدومه شهری ( Lepidium perfoliatum ) و قدومه شیرازی (Alyssum homolocarpum )
2017آنچه تحت نام قدومه در بازار دارویی ایران ارائه می شود، قدومه شهری و قدومه شیرازی است. دانه های این دو گیاه حاوی موسیلاژ بوده که در درمان بیماری ها مصرف سنتی دارد. این پژوهش با هدف شمارش کروموزومی گیاه قدومه شیرازی و بررسی صفات اگرومورفولوژیکی بر اساس طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و صفات سیتوژنتیکی بین جمعیت های قدومه شهری و شیرازی انجام گرفت. نتایج، عدد کروموزومی 16x=2n=2 را برای قدومه شهری و 32x=4n=2 را برای قدومه شیرازی در تمامی جمعیت های مورد بررسی نشان داد. جمعیت های مختلف از لحاظ شاخص های سیتوژنتیکی اندازه گیری شده با هم متفاوت بودند. تجزیه همبستگی شاخص ها، همبستگی معنی داری بین شاخص های سیتوژنتیکی اندازه گیری شده نشان داد. تجزیه به مولفه های اصلی گیاه قدومه شهری نشان داد که دو مولفه اول 99 درصد از واریانس کل داده ها را توجیه کرد. همچنین نتایج تجزیه به مولفه ها نشان داد که جمعیت های نورآباد، پارس آباد و همدان متقارن تر از بقیه جمعیت ها بودند. بر اساس تجزیه خوشه ای انجام گرفته جمعیت ها در سه خوشه جای گرفتند. نتایج بررسی انجام شده روی صفات اگرومورفولوژیکی جمعیت های قدومه شهری نشان داد که جمعیت همدان از نظر صفت ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر ساقه اصلی، وزن تر شاخه فرعی، وزن تر کل، وزن خشک شاخه فرعی، وزن خشک ساقه اصلی و وزن خشک کل بالاترین میزان را دارا می باشد. از نظر صفت روز تا گلدهی جمعیت اصفهان با 33/150 روز طولانی ترین دوره گلدهی را داشتند. از نظر صفات فیتوشیمیایی بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیلb، کلروفیل کل، و موسیلاژ متعلق به جمعیت همدان و میزان بالای کارتنوئید متعلق به جمعیت اصفهان بود. جمعیت های قدومه شیرازی از لحاظ صفات اگرومورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اندازه-گیری شده با هم تفاوت معنی داری نداشتند.
-
بررسی تنوع ژنتیکی و استفاده از مارکرهای میکروستلایت (SSR) برای انتخاب کلون های مقاوم به شوری نیشکر
2016باتوجه به شوربودن بیشتر زمین های زیرکشت نیشکر (Saccharum officinarum L.) در ایران افزایش مقاومت به شوری در این گیاه از اهمیت خاصی برخورداراست. در این تحقیق اثرات شوری بر صفات مورفولوژیک 20 کلون تجاری و امیدبخش نیشکر در مرحله ی ابتدای رویشی با استفاده از غلظت های بدون تنش، 81/7 و 71/11 دسی زیمنس برمتر به صورت کشت گلدانی در گلخانه مطالعه شد. نتایج نشان داد که بین صفات مورد بررسی و تحمل به شوری کلون ها در سطوح مختلف شوری تفاوت معنی داری وجود داشت. با افزایش سطوح شوری، رشد و مقادیر صفات مورفولوژیکی مثل ارتفاع، تعدادبرگ سبز، محتوای نسبی آب برگ و نشت یونی کاهش یافت. کلون های CP73-21، CP65-392 و NCO310در کلیه سطوح شوری ازبین رفتند و به عنوان حساسترین کلون ها در این مرحله شناخته شدند. در محیط بدون تنش، تیمارهای شوری متوسط (81/7 دسی زیمنس برمتر) و زیاد (71/ 11 دسی زیمنس برمتر) به ترتیب کلون های IRC 9901، SH1 و IRC 9909 دارای رشد بالاتری بودند. دراین مطالعه تنوع ژنتیکی 20 کلون بانشانگر SSR بررسی شد. با بررسی 53 مکان ژنی مجموعاً 385 باند امتیازدهی شد که تمامی آنها چندشکلی نشان دادند. به منظور ارزیابی شباهت ژنتیکی بین ژنوتیپ ها از تجزیه خوشه ای با استفاده از ماتریس تشابه جاکارد با روش UPGMA استفاده گردید. میانگین محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) 9/79 درصد بود. آغازگر Segm2 با 95 درصد بالاترین مقدار PIC را داشت. شباهت ژنتیکی بین ژنوتیپ های IRC99006 و IRC9909 حدود 89 درصد برآورد شد. میانگین شاخص نشانگر (MI) معادل 65/3 بود. ازبین 10 آغازگر، Estb100 با 52/7 شاخص نشانگری به عنوان آغازگر برتر برای مطالعات بعدی برای نیشکر در نطر گرفته شد. بیشترین و کمترین تأثیر همبستگی آغارگرها با صفات مربوط به ارتفاع و نشت یونی بود.
-
بررسی صفات مورفولوژیک و سطح پلوئیدی برخی از جمعیت های خرفه (Portulaca spp.)
2015خرفه Portulaca spp. گیاهی است که برای آن خواص درمانی زیادی بیان شده است. سطح پلوئیدی دراین جنس از تنوع بالایی برخوردار است. در این پژوهش سطح پلوئیدی، صفات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی تعدادی از جمعیت های خرفه که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بود مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از روش شمارش کروموزومی نشان داد که در بین جمعیت های مورد مطالعه دو جمعیت دیپلوئید 18=x2=n2، هفت جمعیت تتراپلوئید 36=x4=n2، و پنج جمعیت هگزاپلوئید 54=x6=n2 وجود داشت. عدد پایه کروموزومی برای تمامی جمعیت ها برابر9=x بود. صفات سیتوژنتیکی اندازه-گیری شده شامل: طول ژنوم، طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند (L)، طول بازوی کوتاه (S)، نسبت کروموزومی (Ar) و شاخص سانترومری(CI) بودند. نتایج حاصل از تجزیه صفات سیتوژنتیکی نیزنشان داد که جمعیت های با سطح پلوئیدی پایین-تر تقارن بیشتر و جمعیت های با سطح پلوئیدی بیشتر تقارن کمتری داشتند. تجزیه همبستگی صفات سیتوژنتیکی نشان داد که بین صفت بازوی بلند با بازوی کوتاه ، طول کروموزوم با بازوی بلند، همچنین طول کروموزوم با بازوی کوتاه همبستگی مثبت بسیار معنی دار و بین صفات نسبت کروموزومی با شاخص سانترومری همبستگی منفی بسیار معنی داری وجود داشت(α=0/05). تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس صفات سیتوژنتیکی نشان داد دو مولفه اصلی اول 99 درصد واریانس داده ها را توجیه کرد. بر اساس دو مولفه اصلی اول جمعیت همدان3 بیشترین تقارن و جمعیت کرمانشاه کمترین تقارن را داشتند. بررسی صفات مورفولوژیک ( ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه، وزن تر برگ، وزن تر ساقه، وزن تر کل، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک کل) نیز نشان داد جمعیت تهران در بیشتر صفات بالاترین مقادیر و جمعیت اصفهان پایین ترین مقادیر را داشتند.
-
مقایسه مورفولوژیک،پلوئیدی و متابولیت های ثانویه خاکشیر تلخ و شیرین
2015در حال حاضر، 25 درصد از داروهای موجود، منشأ گیاهی دارند. خاکشیر شیرین با نام علمی Descurainia sophia یکی از گیاهان دارویی حاوی موسیلاژ است که در زمینه های دارویی، پزشکی، بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. به دانه های چند گیاه دیگر از جمله Sisymbrium irio )خاکشیر تلخ یا لندنی)و Erysimum repandum نیز خاکشیر گفته می شود که از بذر آن ها به عنوان خاکشیر با خواص مشابه استفاده می شود، در حالیکه بین آن ها وجوه تمایز زیادی وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات مورفولوژیک، سیستماتیک و ترکیبات شیمیایی گونه ها و ارائه منبعی برای طبقه بندی انواع خاکشیر می باشد. بررسی سطح پلوییدی و ارتباط آن با میزان متابولیت های ثانویه نیز نقش مهمی در تهیه برنامه های اصلاحی و اهلی نمودن گیاه دارویی خاکشیر دارد که در این تحقیق، مورد بررسی قرار گرفت. بذور خاکشیر جمع آوری شده از سطح کشور، پس از کشت و تهیه هرباریوم، با استفاده از کلید شناسایی فلور ایرانیکا مورد شناسایی قرار گرفتند. برای مطالعات پلوئیدی، رنگ آمیزی کروموزوم صورت گرفت و برای جداسازی ترکیبات شیمیایی از اندام های هوایی و بذور هر دو جنس، از تکنیک استخراج میکرونی از فاز جامد استفاده شد و برای شناسایی ترکیبات از کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی استفاده شد. بررسی فعالیت ضدمیکروبی گونه ها به روش انتشار چاهک در آگار علیه 5 باکتری بیماری زای انسانی انجام شد. میزان فنول تام و فلاونوئید تام به منظور پیدا کردن گونه ای با ترکیبات آنتی اکسیدانی بالاتر نیز اندازه گیری شد. در مطالعه بررسی مورفولوژیک، توده های گیاهی در سه جنس طبقه بندی شدند و ویژگی های متمایز کننده هر سه جنس معرفی گردید.سطح پلوئیدی گونه های مورد نظر، دیپلویید تشخیص داده شد و گونه ای با سطح پلوئیدی بالاتر در میان توده ها مشاهده نشد. مهمترین ترکیبات شیمیایی هر گونه مشخص شد. براساس نتایج حاصل از مطالعات ضد میکروبی، عصاره متانولی بر طیف گسترده تری از باکتری ها تأثیر داشت. نتایج نشان داد که باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی به عصاره ها حساسیت بیش تری داشتند. بذر خاکشیر لندنی(تلخ) فعالیت ضد باکتریایی بالاتری را از خود نشان داد و حاوی میزان بیش تری از فنول و فلاونوئید در عصاره نسبت به سایر نمونه ها بود.
-
ارزیابی اثر سال بر ظهور صفات مورفولوژیک ژنوتیپ های مختلف آفتابگردان در شرایط اکولوژیکی همدان
2014آفتابگردان از گیاهان روغنی مهم دنیا می باشد که با توجه به اهمیت این گیاه روغنی و کیفیت بالای روغن آن کاشت آن در حال گسترش است. یکی از عامل های موثر در کیفیت و کمیت محصول اقتصادی این گیاه، نوع ژنوتیپ می باشد که تحقیق حاضر به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 32 ژنوتیپ مختلف آفتابگردان در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دستجرد دانشکده کشاورزی دانشگاه بو علی سینا انجام شد. در این آزمایش، 32 ژنوتیپ آفتابگردان از انواع آجیلی و روغنی، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، مقایسه گردیدند. ژنوتیپ های رکورد و آروماویروسکی با دارا بودن بیشترین تعداد روز از گلدهی تا رسیدگی در سال اول به عنوان دیرس ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. ژنوتیپ های رکورد، فوریت و هایسان 36 در سال اول از بیشترین مقدار درصد روغن دانه برخوردار بودند. نتایج حاصل از این پژوهش آشکار کرد که ارزیابی های فنولوژیکی وموفولوژیکی، نشاندهنده شناسایی و مقایسه ی ژنوتیپ ها و تایید تنوع ژنتیکی بین آن ها به شمار می آیند. وجود تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ ها، حاکی از ارزشمند بودن این ذخایر اصلاح و ایجاد ارقامی با ویژگی های زراعی مطلوب و لزوم توجه بیشتر در حفظ و نگهداری آن ها می باشد.
-
اثر زمان قطع آبیاری و کود نیتروژنه بر برخی شاخص های آگروفیزیولوژیک، کیفیت دانه و کارایی مصرف نیتروژن در کشت دوم دو رقم آفتابگردان در منطقه همدان
2014 -
بررسی القا پلی پلوئیدی و اثرات آن بر خصوصیات مورفولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله
2014 -
اثرات سیلیکون بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد ارزن معمولی در رژیم های مختلف آبیاری
2014