Aliverdi Akbar

چکیده: علف‌کش‌ها یکی از مؤثرترین ابزارهای کشاورزی در مبارزه با علف‌های هرز می‌باشند ولی استفاده از آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد حساسیت و آسیب به گیاهان شود. پژوهش حاضر به صورت فاکتوریل (3 فاکتور) در قالب طرح پایه کاملا تصادفی به منظور مطالعه اثر هورمون‌های گیاهی اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک به دو صورت خیساندن بذر و محلول‌پاشی برگی بر میزان حساسیت چغندرقند به چهار علف‌کش اختصاصی (کلریدازون، کلوپیرالید، فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفومیست و تری فلوسولفورون متیل) هر یک در شش مقدار (صفر، 50، 75، 100، 125 و 150 درصد مقدار توصیه شده) اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمار خیساندن بذر در اسید سالیسیلیک + محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک بهتر از دیگر تیمارها باعث بهبود ویژگی‌های رویشی مورد بررسی گردید. این تیمار توانست که تعداد برگ، سطح برگ و وزن تر و خشک گیاه چغندرقند را در مقایسه با شاهد به ترتیب به میزان 89/10، 43/20، 32/27 و 72/31 درصد افزایش دهد. همچنین تیمار خیساندن بذر در اسید آسکوربیک + محلول‌پاشی برگی با اسید آسکوربیک نیز نسبت وزن تر به خشک برگ را به میزان 66/10 درصد افزایش داد. علف‌کش‌ها نیز تأثیر معنی‌داری بر همه ویژگی‌های مورد مطالعه چغندرقند داشتند. تعداد برگ چغندرقند با کاربرد کلوپیرالید به میزان 79/17 درصد در مقایسه با شاهد بدون علف‌کش با کاهش مواجه شد. افزون بر این، علف‌کش‌های تری فلوسولفورون متیل، فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفومیست و تری فلوسولفورون متیل نیز به ترتیب با 10/19، 41/24 و 11/8 درصد کاهش در مقایسه با شاهد، بیش‌ترین تأثیر را بر وزن تر و خشک و نسبت وزن تر به خشک گیاه چغندرقند گذاشتند. مقادیر مختلف علف‌کش به صورت قابل توجهی ویژگی‌های رشدی چغندرقند را تحت تأثیر قرار دادند. بیش‌ترین تأثیر منفی مربوط به 150 درصد توصیه شده بود. بر اساس نتایج پژوهش، بیش‌ترین میزان تعداد برگ در تیمارهای خیساندن بذر در اسید سالیسیلیک + محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک + شاهد بدون علف‌کش (9/8 برگ در بوته) و بیش‌ترین میزان سطح برگ در تیمار خیساندن بذر در اسید سالیسیلیک + محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک + کلوپیرالید (630 سانتی‌متر مربع در بوته) حاصل شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، تیمار خیساندن بذر در اسید سالیسیلیک + محلول‌پاشی با اسید سالیسیلیک باعث بهبود رشد چغندرقند در زمان کاربرد علف‌کش‌های اختصاصی گردید و استفاده از آن برای کاهش حساسیت چغندرقند به علف‌کش‌های اختصاصی توصیه می‌شود.

چکیده مقدمه و هدف: پدیدۀ گرد و غبار ازجمله وقایع بحرانی رو به رشد در کشور ایران است. گرد و غبار ناشی از فرآیندهای بیابان‌زایی به‌عنوان یکی از جدی‌ترین مسائل محیط زیستی و آلاینده‌های هوا در جنوب غرب و غرب آسیا است. ایران نیز به دلیل مجاورت با بیابان‌های کشورهای همجوار مانند عراق، سوریه و عربستان در معرض کانون‌های متعدد گرد و غبار قرار دارد. بر اساس آخرین ارزیابی از مناطق غربی کشورمان، از 31 استان کشور، 22 استان با معضل جدی آلودگی هوا رو به رو هستند. ذرات گرد و غبار با قطر 5/0 و 3/0 میکرون با قرار گرفتن روی سطح برگ قادر به نفوذ بین کرک‌ها و مسدود کردن روزنه‌ها هستند و می‌توانند به همین طریق از پخش شدن علف‌کش در سطح برگ و ساقه جلوگیری کنند و سبب کاهش نفوذ علف‌کش به داخل گیاه شوند و در دراز مدت موجب تقلیل حلالیت، جذب و نفوذ علف‌کش‌ها به داخل گیاه می‌شوند و با رسوب در دیواره سلولی از رسیدن علف‌کش به محل هدف جلوگیری نموده و در نهایت کاهش کارایی‌علف‌کش‌ها را سبب می-شوند. از راهکارهای توصیه شده برای کاهش اثرات منفی ریزگردها بر جذب و انتقال علف‌کش‌ها، استفاده از مواد افزودنی می‌باشد. حبوبات به‌دلیل سرعت رشد اندک، ارتفاع کم و عدم پوشش کافی زمین، توان رقابتی اندکی برای جذب آب، مواد غذایی و نور با علف‌های‌هرز در طول فصل رشد دارند. از بین عوامل محدودکنندۀ عملکرد حبوبات، علف‌های‌هرز از جمله مهم‌ترین عوامل به‌شمار می‌روند که نه تنها منجر به کاهش کمیت و کیفیت محصول می‌شوند بلکه هزینۀ سنگینی را نیز بر کشاورزان تحمیل کرده و در صورت عدم کنترل و یا مدیریت ضعیف علف‌های‌هرز، تلفات عملکرد آن در اثر رقابت ممکن است بین 50 تا 80 درصد نیز برسد. بنابراین توجه به مدیریت علف‌های‌هرز حبوبات بسیار ضروری است. علف‌کش‌ها از جمله نهاده‌های مهم و ضروری نظام‌های کشاورزی کشورهای پیشرفته محسوب شده و بخش قابل توجهی از عملکرد محصولات زراعی این کشورها مرهون مصرف آنهاست. بنتازون و پیریدیت، علف‌کش‌هایی انتخابی که به‌صورت پس‌رویشی و برگ مصرف برای کنترل علف‌های-هرز پهن‌برگ در مزارع حبوبات به‌کار می‌رود. هر دو این علف‌کش‌ها جزء بازدارندگان فتوسنتز بوده که از طریق اتصال با جایگاه QB و گرفتن الکترون از QA در کلروپلاست، با تشکیل اکسیژن اکسیداتیو از انتقال الکترون ممانعت به‌عمل می‌آورند. ایمازتاپیر علف‌کشی انتخابی بازدارنده سنتز آنزیم استولاکتات سنتاز می‌باشد که برای کنترل بسیاری از علف‌های‌هرز پهن‌برگ یکساله از قبیل توق، تاج‌خروس، سلمه‌تره و تاج‌ریزی سیاه به‌صورت غیر رسمی به‌کار می‌رود. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر ریزگردها بر کارایی خالص و مخلوط علف‌کش‌های بنتازون، پیریدیت و ایمازاتایپر با مویان پی‌سی‌گیت در کنترل علف‌هرز خرفه (Portulaca oleracea L.)، سه آزمایش دُز-پاسخ به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1402 انجام ‌شد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتور اول؛ کاربرد علف‌کش‌ بنتازون در مقادیر 30، 60، 120، 240 و 480 گرم مادۀ مؤثر در هکتار، ایمازاتاپیر در مقادیر 13/3، 25/6، 5/12، 25 و 50 گرم مادۀ مؤثره در هکتار و کاربرد علف‌کش‌ پیریدیت در مقادیر 5/37، 75، 150، 300 و 600 گرم مادۀ مؤثر در هکتار را با و بدون مویان پی‌سی‌گیت (v/v %2) و ده تیمار شاهد (بدون کاربرد علف‌کش) و فاکتور دوم؛ میزان خاک نشست کرده روی اندام هوایی (صفر، 20 کیلوگرم در هکتار از طریق اتاقک گرد و خاک‌ساز) روی بوته‌های علف‌هرز خرفه تابستانه بود. نتایج: نتایج آزمایش نشان داد کاربرد گرد و خاک، مویان پی‌سی‌گیت و هر سه علف‌کش بنتازون، ایمازاتاپیر و پیریدیت دارای تأثیر معنی‌داری بر کنترل علف‌هرز خرفه تابستانه بودند. شدت تأثیر گرد و خاک متناسب با کارایی علف‌کش‌ها در کنترل علف‌هرز متغیر بود. به‌طوری‌که علف‌کش‌ پیریدیت دارای بالاترین شدت اثر و علف‌کش‌ ایمازاتاپیر دارای کمترین شدت کنترل بر خرفه بودند. افزودن مویان پی‌سی‌گیت به‌طور معنی‌داری منجر به افزایش کارایی علف‌کش‌های بنتازون، ایمازاتاپیر و پیریدیت در شرایط حضور و عدم حضور گرد و خاک شد. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های بدست آمده می‌توان نتیجه‌گیری کرد که عوامل مختلفی ازجمله نوع گونۀ علف-هرز و ناسازگاری‌های فیزیکوشیمیایی فرمولاسیون علف‌کش‌ها در بروز شدت کارایی و عملکرد علف‌کش‌ها تاثیرگذار هستند. کاربرد دو علف‌کش بنتازون و پیریدیت به‌علت داشتن کارایی مطلوب در کنترل علف‌هرز خرفه تابستانه به‌همراه مویان پی‌سی‌گیت در شرایط بروز گرد و خاک در مناطق غرب توصیه می‌گردد.

چکیده: به منظور بررسی تاثیر نوع و غلظت سه نوع مویان بر ویژگی فیزیکی قطره و محلول پاشش هالوکسی فوپ-آر-متیل و کارایی آن علیه علف هرز جودره آزمایش هایی در گلخانه و آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. در آزمایش گلخانه ای که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد، مقادیر صفر، 375/3، 57/6، 5/13، 27، 54 و 108 گرم ماده مؤثره از هالوکسی فوپ-آر-متیل به همراه مقادیر صفر، 025/0، 05/0، 1/0، 2/0، 4/0 و 8/0 درصد حجمی از سه نوع مویان پی سی گیت (غیریونی)، دی اکتیل (آنیونی) و فریگیت (کاتیونی)در مرحله 4 برگی بر روی علف هرز جودره و کاغذهای حساس به رطوبت پاشیده شدند تا ضمن بررسی کارایی علف کش، تعداد قطرات پاشش و پوشش آن ها اندازه گیری گردد. در بخش آزمایشگاه، یک قطره 5 میکرولیتری حاوی مقدار نهایی علف کش (108 گرم ماده مؤثره در هکتار) به همراه مقادیر ذکر شده از مویان های بالا بر روی سطح پشتی و رویی برگ جودره قرار داده شد تا زاویه تماس قطره، مساحت خیس شده برگ با قطره و زمان تبخیر قطره اندازه گیری گردد. هر سه مویان استفاده شده در آزمایش باعث کاهش مقدار علف کش لازم برای کنترل 50 درصدی ((ED50 جودره شدند که نشان دهنده افزایش کارایی هالوکسی فوپ-آر-متیل است. بیشترین کاهش در ED50 بر اساس داده های وزن های خشک و تر با کاربرد مقدار 2/0 درصد حجمی از دی اکتیل (ED50 برابر 18/4 گرم ماده مؤثره در هکتار) اتفاق افتاد. تأثیر فریگیت کمتر از دی اکتیل و بیشتر از پی سی گیت بود، به طوری که بیشترین کاهش در ED50 با کاربرد مقادیر2/0 و 4/0 فریگیت به ترتیب برابر 89/7 و 09/7 گرم ماده مؤثره در هکتار اتفاق افتاد. در مویان پی سی گیت، بیشترین کاهش در ED50 با کاربرد مقادیر 2/0 و 8/0 درصد حجمی به ترتیب برابر 47/11 و 36/12 گرم ماده مؤثره در هکتار اتفاق افتاد. در بخش آزمایشگاهی، ضمن این که تفاوتی بین سطح پشتی و رویی برگ مشاهده نشد، هر سه مویان باعث کاهش زاویه تماس قطره با سطح برگ (مویان دی اکتیل تا 53 درصد، مویان پی سی گیت تا 45 درصد و مویان فریگیت تا 20 درصد)، افزایش سطح پخش قطره روی برگ (مویان دی اکتیل تا 118 درصد، مویان پی سی گیت تا 102 درصد و مویان فریگیت تا 52 درصد) و کاهش مدت زمان تبخیر قطره از روی برگ (مویان دی اکتیل تا 45 درصد، مویان پی سی گیت تا 36 درصد و مویان فریگیت تا 13 درصد) شدند. در هر سه

چکیده: تاکنون، هیچ علف‌کشی برای کاربرد در مزارع کینوآ به ثبت نرسیده است و در حال حاضر، علف‌های هرز مزارع کینوآ عمدتاً با روش‌های مکانیکی، علی‌رغم کارایی پایین و هزینه‌های بالای آنها، کنترل می‌شوند. با توجه به توسعه روزافزودن سطح زیر کشت کینوآ، کنترل سریع، موثر و اقتصادی علف‌های هرز با علف‌‌کش‌های اختصاصی ضروری به نظر می‌رسد. تحقیق حاضر به صورت آزمایشات دُز-پاسخی اجرا گردید، به طوری که واکنش کینوآ به 6 غلظت (صفر، 16/1، 8/1، 4/1، 2/1 و مقدار توصیه شده بر روی برچسب) از 22 علف‌کش‌ (کلوپیرالید، اکسی‌فلوروفن، تری‌بنورون-متیل، آیوکسینیل، سولفوسولفورون، نیکوسولفورون، بیس‌پیرباک سدیم، تری‌فلوسولفورون-متیل، فن‌مدیفام+دس مدیفام+اتوفومازیت، ایمازتاپیر، بنتازون، هالوکسی‌فوپ-آر-متیل، کلودینافوپ پروپارژیل، ستوکسیدیم، کلریدازون، پینوکسادن، تری‌فلورالین، متری‌بوزین، لینورون، پندی‌متالین، استوکلر و کلومازون) بررسی شود. چنین آزمایشاتی به ما کمک می‌کند تا در صورت تحمل کینوآ به دُز(های) پایین‌تر از دُز توصیه شده یک علف‌کش، هنوز آن علف‌کش را امیدبخش در نظر بگیریم زیرا گیاه-سوزی‌های جزئی را می‌توان به وسیله کاربرد ایمن‌ساز‌های مناسب برطرف ساخت. نتایج نشان داد که کینوآ بالاترین حساسیت را به علف‌کش‌های استوکلر و لینورون داشت. با کاربرد مقدار یک هشتم برچسب شده از این دو علف‌کش هیچ گیاهچه‌ای درون گلدان‌های آزمایش سبز نشد. برای گیاهسوزی 10، 50 و 90 درصدی به ترتیب تقریباً به 2، 4 و 7 درصد مقدار برچسب شده استوکلر یا 3، 5 و 9 درصد مقدار برچسب شده لینورون نیاز بود. همچنین، کاربرد کمتر از یک چهارم مقدار برچسب شده از علف‌کش‌های استوکلر، لینورون، تری‌فلورالین، اکسی‌فلورفن، بنتازون، فن‌مدیفام+دس‌مدیفام+اتوفومازیت، کلومازون، کلوپیرالید، کلریدازون، آیوکسینیل، تری‌بنورون-متیل، متری‌بوزین، پندی‌متالین، نیکوسولفورون، سولفوسولفورون و بیس‌پیرباک-سدیم باعث آسیب 10 درصدی به کینوآ شد. در رابطه با علف‌کش‌های ستوکسیدیم، هالوکسی‌فوپ-آر-متیل، تری‌فلوسولفورون-متیل و ایمازتاپیر، برای گیاهسوزی 10 درصدی کینوآ، به نصف (ستوکسیدیم) تا حدود مقدار برچسب شده (ایمازتاپیر) نیاز است. لذا، این علف‌کش‌ها به عنوان علف‌کش‌های امیدبخش در نظر گرفته شد تا از طریق کاربرد ایمن‌سازهای مناسب گیاه‌سوزی‌های جزئی ناشی از آنها رفع گردد. در بین علف‌کش‌های آزمایش شده، کینوآ بالاترین تحمل را به علف‌کش‌های پینوکسادن و کلودینافوپ پروپارژیل داشت. تخمین زده شد که گیاهسوزی 10 درصدی به ترتیب با کاربرد 78/1 و 56/1 برابری مقدار برچسب شده حاصل گردد و برای گیاهسوزی 90 درصدی به بیش از 2 برابر مقدار برچسب شده از این دو علف‌کش نیاز است. لذا، آنها می‌توانند به عنوان علف‌کش انتخابی در مزارع کینوآ به شرط تجزیه علف کش در گیاه بکار برده شوند. این دو علف‌کش تک‌لپه‌کش محسوب می‌شوند؛ لذا، برای کنترل علف‌های هرز دولپه‌ای باید اقدام مقتضی انجام گیرد.

به منظور ارزیابی سودمندی کشت مخلوط گندم و عدس، آزمایش‌ مزرعه‌ای بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در شهرستان سلسله در استان لرستان اجرا ‌شد. عامل اول شامل چهار نوع سیستم کشت گندم با عدس بصورت کشت خالص گندم، کشت خالص عدس، کشت مخلوط 6 ردیف گندم با 3 ردیف عدس و کشت مخلوط 12 ردیف گندم با 6 ردیف عدس و عامل دوم مصرف خاکی اسید هیومیک در سه سطح صفر، 6 و 12 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که اثر اصلی الگوی کشت بر صفات تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن ریشه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت گندم و عملکرد پروتئین گندم و صفات ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، وزن ریشه و درصد پروتئین عدس معنی‌دار شد. اثر اصلی هیومیک اسید نیز بر صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین گندم و صفات ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و درصد پروتئین عدس معنی‌دار شد. اثر متقابل الگوی کشت × هیومیک اسید بر صفات طول سنبله، تعداد پنجه بارور گندم و صفات تعداد شاخه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد پروتئین عدس معنی‌دار شد. در این الگوی مختلف کشت، بیشترین عملکرد دانه گندم به کشت خالص آن 78/2018 کیلوگرم در هکتار و در بین سطوح مختلف هیو میک اسید به 12کیلو گرم هیو میک اسید(1739کیلو گرم در هکتار) تعلق گرفت. بیشترین میزان عملکرد دانه عدس 562 کیلوگرم در هکتار بود که از کشت خالص عدس در شرایط مصرف 12 کیلوگرم هیومیک اسید به دست آمد. نسبت برابری زمین در کشت مخلوط 12 ردیف گندم با 6 ردیف عدس و کشت مخلوط 6 ردیف گندم با 3 ردیف عدس در شرایط مصرف 12 کیلوگرم هیومیک اسید در هکتار به ترتیب 64/1 و 63/1 بود. با توجه به برتری کشت مخلوط گندم و عدس بر کشت خالص، استفاده از این الگوی کشت همراه با مصرف 12 کیلوگرم در هکتار هیومیک اسید می‌تواند به‌عنوان یک سیستم‌ کارآمد در افزایش تولید مورد توجه قرار گیرد.

گاهی اوقات لازم است محلول پاشش آماده شده خواسته یا ناخواسته برای مدت زمانی، حتی چندین روز، در مخزن نگهداری شود. نگهداری محلول پاشش علف کش های بازدارنده آنزیم استیل کوآنزیم آ کربوکسیلاز نه تنها باعث کاهش کارایی آنها به دلیل آب کافت می شود، بلکه ترکیبات حاصل از آب کافت آنها سمیت بسیار بیشتری در مقایسه با خود علف کش ها بر موجودات غیرهدف در محیط زیست دارند. آزمایش حاضر با دو هدف 1) بررسی تاثیر مدت زمان نگهداری محلول پاشش هالوکسیفوپ-آر-متیل، فلوآزیفوپ-پی-بوتیل و ستوکسیدیم بر کارایی آنها در کنترل علف هرز جودره و 2) بررسی تاثیر دو عامل pH محلول پاشش و نور بر رابطه فوق اجرا گردید. سه آزمایش مستقل انجام گرفت که در هر کدام یکی از علف کش های مذکور بررسی شد. طرح آزمایشی برای هر آزمایش (هر علف کش) به صورت فاکتوریل (6 × 2 × 9) در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار بود. اولین فاکتور شامل 6 سطح از مقدار علف-کش (صفر، 20، 40، 60، 80 و 100 درصد مقدار توصیه شده روی برچسب)، دومین فاکتور شامل 2 سطح از مقدار pH آب سمپاشی (5 و 8) و سومین فاکتور شامل 9 سطح از مدت زمان و شرایط نگهداری (صفر، 24، 48، 96 و 192 ساعت نگهداری تحت شرایط تاریکی/روشنایی( 12/12، 24/24، 48/48 و 96/96 ساعت نگهداری تحت شرایط تاریکی و روشنایی طبیعی) بودند. نتایج نشان داد مقادیر ED50 (مقدار علف کش لازم برای کنترل 50 درصدی) برای هالوکسیفوپ-آر-متیل و فلوآزیفوپ-پی-بوتیل تحت تاثیر pH آب سمپاشی قرار نگرفت. در حالی که با کاهش pH آب سمپاشی از 8 به 5، مقدار پارامتر ED50برای ستوکسیدیم به طور معنی داری از 64/136 به 35/113 گرم ماده موثره در هکتار کاهش یافت که نشان دهنده آن است که کاهش pH آب می تواند باعث بهبود کارایی ستوکسیدیم در کنترل جودره شود. در تیمار شاهد (تهیه محلول پاشش در همان روز سمپاشی با آبی دارای pH 8)، مقدار هالوکسیفوپ-آر-متیل، فلوآزیفوپ-پی-بوتیل و ستوکسیدیم لازم برای کاهش 50 درصدی وزن خشک جودره به ترتیب برابر 60/34، 64/80 و 64/136 گرم ماده موثره در هکتار بدست آمد. در هر وضعیتی (از نظر pH و نور)، با افزایش مدت زمان نگهداری محلول پاشش علف کش ها، مقادیر پتانسیل نسبی آنها به طور پیوسته کاهش یافت که حاکی از کاهش کارایی علف کشی آنهاست. ستوکسیدیم حساسیت بسیار شدیدی به نگهداری محلول پاشش نشان داشت؛ به طوری که امکان نگهداری محلول

برای بررسی واکنش رشد و عملکرد سه رقم نخود (Cicer arietinum L.) به نوع کود استارتر نیتروژن تحت تاثیرهمزیستی مایکوریزا ، آزمایشی به صورت فاکتورل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در کنگاور طی سال 1399 انجام شد. عامل های آزمایشی شامل کود نیتروژن در سه سطح (عدم مصرف نیتروژن،اوره و سولفات آمونیوم). مایکوریزدر دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) و سه رقم نخود (بیونیج، عادل ومنصور) بودند. نتایج نشان داد کاربرد سولفات آمونیوم در مقایسه با اوره منجر به افزایش بیشینه شاخص سطح برگ، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف به ترتیب به میزان 7/7، 9/5 و 75/7 % گردید. همچنین بالاترین بیشینه سرعت رشد محصول با کاربرد مایکوریزا مشاهده شد (54/26 گرم بر متر مربع در روز) که نسبت به عدم کاربرد مایکوریزا 4/13 % بیشتر بود. در این پژوهش بالاترین کارایی مصرف آب مربوط به رقم منصور با کاربرد مایکوریزا بدست آمد(68/0 کیلوگرم دانه بر مترمکعب آب). همچنین کاربرد مایکوریزا در هر سه رقم کارایی مصرف نیتروژن را افزایش داد اما بیشترین افزایش با مصرف اوره در رقم بیونیج بدست آمد (8/32 %). در رقم بیونیج، استفاده از سولفات آمونیوم در مقایسه با اوره وزن صد دانه را حدود 33 % افزایش داد. میزان پروتئین در رقم عادل در شرایط مصرف هر دو کود نیتروژنی حدود 5/5 % افزایش نشان داد درصورتی که در رقم منصور کاربرد اوره منجر به کاهش 6/4 % پروتئین گردید. کاربرد سولفات آمونیوم به ترتیب در ارقام منصور،عادل و بیونیج در مقایسه با حالت عدم کاربرد کود استارتر ، منجر به کاهش 80 ، 5/67 و 5/52% تعدادغلافهای پوک در بوته شد؛ یعنی استفاده از کود استارتر سولفات آمونیوم سهم بسیار بزرگ تری در مقایسه با کوداوره در جهت کاهش تعداد غلاف های پوک در بوته دارد. کاربرد مایکوریزا در رقم بیونیج با ثبت عملکرد36/2189کیلوگرم در هکتار نسبت به حالت عدم کاربرد مایکوریزا، منجر به افزایش101 درصدی عملکرد شد.بنابراین در میان سه رقم نخود مورد تحقیق رقم محلی بیونیج بیشترین واکنش را به کاربرد مایکوریز نشان داده است. بطور کلی برای رسیدن به عملکرد بالای نخود در منطقه کنگاور، استفاده از سولفات آمونیوم استارتر و تلقیح مایکوریزا در کنار کاشت رقم منصور قابل توصیه است هر چند که رقم محلی بیونیج نیز پتانسیل خوبی در پاسخ به تیمارهای مذکور نشان می دهد.

به منظور بررسی اثر پرایم بذر علف هرز جودره (Hordeum spontaneum) با آب دود کاه جو (Hordeum vulgare) بر خصوصیات جوانه زنی و رشد گیاهچه دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت . فاکتورهای آزمایش شامل غلظت آب دود کاه جو در شش سطح 0، 3، 6، 9، 12 و 15 درصد و مدت زمان پرایم بذر در سه سطح 30،15و45 دقیقه و یک تیمار شاهد بدون پرایم بود. نتایج آزمایش سبز شدن گیاهچه نشان داد ، اثرات ساده غلظت آب دود و مدت زمان پرایم و اثر متقابل غلظت × زمان پرایم بر در صد سبز شدن نهایی، میانگین روزانه سبز شدن، جمع طول ریشه، جمع طول اندام هوایی، سطح برگ در گلدان، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، شاخص ویگور گیاهچه، علف هرز جودره معنی دار بود. بیش ترین در صد سبز شدن نهایی، میانگین روزانه سبز شدن، جمع طول اندام هوایی، شاخص ویگور گیاهچه و سطح برگ در گلدان به ترتیب به میزان 100 درصد، 5/12 درصد در روز، 67/343سانتی متر، 51033 و 457 سانتیمتر مربع در غلظت صفر درصد آب دود کاه جو (آب مقطر) به مدت 45 دقیقه پرایم به دست آمد و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب به مقدار صفر، به تیمار غلظت پانزده درصد آب دود کاه جو به مدت 45 دقیقه پرایم تعلق داشت. بیش ترین جمع طول ریشه به میزان167 سانتی متر در غلظت صفر درصد به مدت 15 دقیقه پرایم ، بیش ترین وزن خشک اندام هوایی جودره در غلظت3 درصد به مدت 30 دقیقه پرایم به میزان92/1گرم و بیش ترین وزن خشک ریشه جودره در غلظت3 درصد آب دود کاه جو به مدت30 دقیقه پرایم به ترتیب به میزان 92/0 گرم تعلق داشت . نتایج آزمایش جوانه زنی بذر نشان داد اثرات ساده غلظت آب دود و مدت زمان پرایم و اثر متقابل غلظت × زمان پرایم بر در صد جوانه زنی نهایی، میانگین روزانه جوانه زنی، جمع طول ریشه، جمع طول اندام هوایی،وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، شاخص ویگور گیاهچه، علف هرز جودره معنی دار بود. بیش ترین در صد جوانه زنی نهایی و میانگین روزانه جوانه زنی در غلظت3 درصد به مدت 15 دقیقه پرایم به ترتیب به میزان45درصد و15 در صد در روز، بیش ترین جمع طول ریشه، جمع طول اندام هوایی در غلظت3 درصد به مدت 45 دقیقه پرایم به ترتیب به میزان33/99 و154 سانتی متر، و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب به مقدار صفر، به تیمار غلظت پانزده درصد آب دود کاه جو ب

به منظور بررسی اثر پرایم بذر علف هرز جودره (Hordeum spontaneum) با آب دودکاه جو (Hordeum vulgare) برخصوصیات رشد گیاهچه آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت . فاکتورهای آزمایش شامل غلظت آب دود کاه جو در شش سطح 0، 3، 6، 9، 12 و 15 درصد و مدت زمان پرایم بذر در سه سطح 30،15، 45 دقیقه و یک تیمار شاهد بدون پرایم بود. نتایج آزمایش نشان داد به جز اثر زمان که بر جمع طول ساقه و شاخص ویگورگیاهچه معنی دار نبود، اثرات ساده غلظت آب دود و مدت زمان پرایم و اثر متقابل غلظت × زمان پرایم بر در صد سبز شدن نهایی، میانگین روزانه سبز شدن، جمع طول ریشه، جمع طول اندام هوایی، سطح برگ در گلدان، تعداد برگ در گلدان، وزن خشک برگ ،وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، شاخص ویگور گیاهچه، ضریب آلومتری علف هرز جودره معنی دار بود. بیش ترین در صد سبز شدن نهایی، میانگین روزانه سبز شدن، جمع طول اندام هوایی، شاخص ویگور گیاهچه و سطح برگ در گلدان به ترتیب به میزان 100 درصد، 11، 56.2 سانتی متر، 189 و 457 سانتیمتر مربع در غلظت صفر درصد آب دود کاه جو (آب مقطر) به مدت 45 دقیقه پرایم بدست آمد و کمترین مقدار صفات مذکور به ترتیب به مقدار صفر، به تیمار غلظت پانزده درصد آب دود کاه جو به مدت 45 دقیقه پرایم تعلق داشت. مجموع مشاهدات و نتایج مقایسه میانگین نشان داد که افزایش غلظت آب دود کاه جو صرف نظر از مدت زمان پرایم به صورت یک ماده شیمیایی باز دارنده عمل میکند.

به منظور مقایسه کارآمدی نازل های یک بادبزنه و دو بادبزنه متقارن و نامتقارن در حجم های پاشش متفاوت، آزمایشی به صورت دُز-پاسخ در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. در این آزمایش، هفت مقدار از هالوکسی فوپ-آر-متیل (0، 8/10، 6/21، 2/43، 8/64، 4/84 و 108 گرم ماده موثره در هکتار) با استفاده از سه نوع نازل (یک بادبزنه، دو بادبزنه 2020 و دو بادبزنه 3070) در شش شماره از آنها (110015، 11002، 110025، 11003، 11004 و 11005 که به ترتیب حجم پاشش های 150، 200، 250، 300، 400 و 500 لیتر آب در هکتار را فراهم کردند) بر روی جودره در مرحله سه برگی پاشیده شدند. همزمان با پاشش مقدار 108 گرم ماده موثره در هکتار، در آزمایشی دیگر به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی اجرا شد. در این آزمایش، میزان نشست پاشش حاصل از سه نوع نازل در شش شماره مذکور بر روی کاغذهای حساس به رطوبت در سه وضعیت ارزیابی شد. کاغذ شماره 1 به طور افقی بر روی سطح زمین و کاغذهای شماره 2 و 3 به طور عمودی به ترتیب روبرو و پشت به مسیر حرکت نازل نصب شدند. در کاغذ شماره 1، در تمام انواع نازل ها، با افزایش شماره نازل (حجم پاشش) سطح بیشتری از کاغذ خیس شد. در تمامی انواع نازل ها با شماره نازل 11003 و به بعد، بالاترین میزان خیس شدگی فراهم شد (100 درصد). کمترین میزان خیس شدگی با نازل بادبزنی دو بادبزنه 3070 در شماره 110015 بدست آمد (3/7 درصد). در کاغذ شماره 2، در تمام انواع نازل ها، با افزایش شماره نازل (حجم پاشش) سطح بیشتری از کاغذ خیس شد. در نازل های تک بادبزنه و دو بادبزنه 2020 با شماره نازل 11003 و به بعد، بالاترین میزان خیس شدگی مشاهده شد (100 درصد). کمترین میزان خیس شدگی با نازل بادبزنی تک بادبزنه در شماره های 110015 و 11002 مشاهده شد (19-24 درصد). در کاغذ شماره 3، در دو نوع نازل دو بابزنه، با افزایش شماره نازل (حجم پاشش) سطح بیشتری از کاغذ خیس شد. نازل تک بادبزنه اصلاً نتوانست این کاغذ را خیس کند. به طور کلی، عملکرد نازل های مورد استفاده در این آزمایش به صورت نازل دو بادبزنه متقارن 2020 > نازل تک بادبزنه = نازل دو بادبزنه نامتقارن 3070 است. در تمامی انواع نازل ها، با افزایش شماره نازل (حجم پاشش)، مقدار هالوکسی فوپ-آر-متیل لازم برای کاهش 50 و 90 درصدی وزن خشک جودره (ED50 و ED90) به طور معنی داری افزایش یافت که ن

سختی آب، یکی از عوامل کاهنده اثربخشی علف کش ها به حساب می آید. لذا، افزودن مواد بهبوددهنده آب به محلول سمپاشی، باعث رفع اثر نامطلوب سختی آب بر اثربخشی علف کش ها می شود. در این ارتباط، تأثیر توالی و فاصله زمانی افزودن مواد افزودنی (سولفات آمونیوم و اسید سیتریک) و سولفوسولفورون به آب سخت، بر میزان مهار یولاف وحشی زمستانه در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل (7× 5 × 4) در چهار تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل مقدار سولفوسولفورون در پنج سطح 25/1، 50/2، 5، 10 و 20 گرم سولفوسولفورون در هکتار بود. تیمار عدم سمپاشی به عنوان شاهد نیز در نظر گرفته شد. فاکتور دوم شامل نوع کاتیون در آب در چهار سطح آب مقطر، آب مقطر حاوی کلرید سدیم، آب مقطر حاوی کلرید کلسیم و آب مقطر حاوی کلرید آهن (III) (هر یک به میزان 600 میلی گرم در لیتر) بود. فاکتور سوم شامل ترتیب افزودن ماده افزودنی به حامل پاشش در هفت سطح بدون ماده افزودنی، افزودن اسیدسیتریک نیم ساعت قبل، همزمان و نیم ساعت بعد از افزودن سولفوسولفورون به حامل پاشش و افزودن سولفات آمونیوم نیم ساعت قبل، همزمان و نیم ساعت بعد از افزودن سولفوسولفورون به حامل پاشش بود. تیمارها در مرحله چهار برگی یولاف وحشی زمستانه توسط سمپاش دستی و در بیرون از محیط گلخانه و در هوای آزاد اعمال شد. واکنش وزن خشک تک بوته یولاف وحشی زمستانه به تیمارها با روش تجزیه و تحلیل رگرسیون غیرخطی و با بهره گیری از مدل چهار پارامتری لجستیک مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برعکس سولفات آمونیوم که بر اثربخشی سولفوسولفورون بی تأثیر بود، افزودن اسید سیتریک به آب مقطر با هر توالی و فاصله زمانی نسبت به سولفوسولفورون باعث بهبود اثربخشی سولفوسولفورون شد. بدین صورت که براساس مقادیر ED90، افزودن اسید سیتریک نیم ساعت قبل، همزمان و نیم ساعت بعد از افزودن سولفوسولفورون به حامل پاشش آب مقطر به ترتیب سبب بهبود 4/2، 3/2 و 2/3 برابری اثربخشی سولفوسولفورون شد. حضور کاتیون های Na+، Ca2+ و Fe3+ در حامل پاشش، مقدار سولفوسولفورون لازم برای کاهش 90 درصدی وزن خشک یولاف وحشی زمستانه را به ترتیب از 80/9 به 60/27، 48/47 و 32/50 گرم سولفوسولفورون در هکتار افزایش داد که به ترتیب بیانگر کاهش اثربخشی سولفوسولفورون به میزان تقری

چکیده: به منظور مطالعه کاهش اثرات نامطلوب گرد و خاک بر کارایی علف کش های تماسی از طریق افزودن مپیکوات کلراید و افزایش حجم پاشش به صورت چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با سه عامل در چهار تکرار در سال 1397 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا گردید. عامل اول شامل شش مقدار از علف کش اُکسی فلورفن (صفر، 8/28، 60، 120، 240 و 480 گرم ماده مؤثره در هکتار)، پاراکوات (صفر، 36، 75، 150، 300 و 600 گرم ماده مؤثره در هکتار)، پیریدیت (صفر، 72، 150، 300، 600 و1200 گرم ماده مؤثره در هکتار) و گلوفوسینات (صفر، 60، 125، 250، 500 و 1000 گرم ماده مؤثره در هکتار) بکار رفته با حجم های پاشش 240، 480 یا 240 لیتر در هکتار به همراه 50 گرم در هکتار مپیکوات کلراید تحت شرایط صفر و 20 کیلوگرم گرد و خاک در هکتار بررسی گردید. نشست گرد و خاک بر روی اندام های هوایی علف های هرز می تواند اثر نامطلوبی بر کارایی علف کش ها داشته باشد که باید به طریقی این اثر برطرف شود. در شرایط عدم حضور گرد و خاک، افزودن مپیکوات کلراید به محلول پاشش 240 لیتر آب در هکتار اکسی فلورفن و پاراکوات و پیریدیت تاثیری معنی داری بر کارایی آن ها نداشت ولی افزودن مپیکوات کلراید به محلول پاشش گلوفوسینات آمونیوم تاثیر منفی معنی داری بر کارایی آن گذاشت به عبارتی دیگر 41/79 درصد کاهش کارایی علف کش رخ داد. در شرایط حضور گرد و خاک، افزودن مپیکوات کلراید به محلول پاشش 240 لیتر آب در هکتار اُکسی فلورفن تاثیر معنی داری بر کارایی آن نداشت ولی افزودن آن به محلول پاشش گلوفوسینات آمونیوم تاثیر منفی شش برابری بر کارایی آن داشت. در حالی که افزودن مپیکوات به محلول پاشش 240 لیتر آب در هکتار پاراکوات تاثیر مثبت بر کارایی آن داشت و سبب افزایش 46/52 درصدی در کارایی آن شد. افزودن مپیکوات به محلول پاشش 240 لیتر آب در هکتار در پیریدیت باعث کاهش اثرات نامطلوب گرد و خاک و افزایش کارایی علف کش به میزان 38/27 درصد شد. در علف کش های اُکسی فلورفن، پیریدیت و گلوفوسینات آمونیوم نتایج نشان داد صرف نظر از وجود یا عدم وجود گرد و خاک، افزایش حجم پاشش از 240 به 480 لیتر آب در هکتار سبب بهبود کارایی همه علف کش ها در خشکاندن اندام های هوایی یولاف وحشی زمستانه شد. اما در علف کش پاراکوات در شرایط بدون گرد و خاک حجم پاشش 480 لیتر آب

گیاهان مختلف معمولا به ترکیبات موجود در دود گیاهی، واکنشهای متفاوتی نشان می دهند. با توجه به این که در اکثر پژوهش های گذشته کمتر اثر دود حاصل از مراحل مختلف رشد گیاهان، بر خصوصیات جوانه زنی بذر، مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش به منظور بررسی واکنش جوانه زنی بذر دو علف هرز یولاف وحشی و جودره به آب- دود حاصل از سوختن سه گیاه بومادران،گاو زبان بدل و تلخه بیان در سه مرحله رشد رویشی،گل دهی و رسیدگی، در سال 1397، در دانشکده کشاورزی دانشگاه بو علی سینا، انجام شد. در مجموع شش آزمایش مستقل به صورت فاکتوریل (مراحل رشدی در غلظت آب دود) بر پایه طرح کاملا تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. در هر آزمایش، تیمارها شامل غلظت های 2، 4، 6، 8، 17، 25، 33 و 50 درصد آب دود سه گیاه مذکور در سه مرحله رشدی برای بذر یولاف وحشی و غلظت های 8، 17، 25، 33، 50 و 75 درصد آب دود گیاهان یاد شده در سه مرحله رشدی برای بذر جودره و شاهد بدون آب دود (آب مقطر) بود.

به منظور ارزیابی قابلیت رقابت چند ژنوتیپ نخود پائیزه با علف های هرز در کشت انتظاری، آزمایشی با 36 ژنوتیپ نخود به صورت اسپلیت بلوک (کرتهای خردشده نواری) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. شرایط تداخل و عدم تداخل علف های هرز به عنوان فاکتور افقی و ژنوتیپ ها به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. در مزرعه آزمایشی در مجموع 21 گونه علف هرز مشاهده و شناسایی شد. علف های هرز سوزن چوپان، یولاف وحشی، خردل، ناخنک، خروسک، ماشک برگ پهن، ماشک برگ باریک، گالیوم، آجیل مزرعه و گلرنگ وحشی بیشترین فراوانی را در بین علف های هرز داشتند. همبستگی عملکرد دانه و اجزای آن با شاخص های تحمل و روش ترسیمی بای پلات، سه شاخص میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HARM) و شاخص تحمل (STI) را به عنوان شاخص های مناسب جهت تعیین ژنوتیپ های متحمل نخود، تعیین کرد. شاخص های TOL و SSI (شاخص حساسیت به تنش) همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در شرایط عدم تداخل و همبستگی منفی با عملکرد دانه در شرایط تداخل با علف های هرز نشان دادند. مؤلفه اول و دوم به ترتیب 5/60 و 32 درصد و درمجموع 5/92 درصد تغییرات بین داده ها را شامل شدند. در این بررسی، ژنوتیپ های FLIP97-503C X94TH8، FLIP07-11C و FLIP03-1C دارای عملکرد دانه بالاتری بودند و ژنوتیپ های FLIP07-33C، FLIP08-14C، FLIP06-59C و FLIP93-93C X89TH258 ازنظر مؤلفه اول مقادیر پائین را به خود اختصاص دادند و به عنوان حساس ترین ژنوتیپ های مورد مطالعه شناخته شدند. ژنوتیپ FLIP97-503C X94TH8 از لحاظ شاخص تحمل ارقام (AWC) و شاخص رقابت (CI) و ژنوتیپ های FLIP84-79C X80TH176 و FLIP09-297C X04TH149 ازلحاظ STI (شاخص تحمل به تنش) و MP (میانگین بهره وری) بهتر از بقیه ژنوتیپ ها بودند. تجزیه بای پلات بر اساس شاخص های تحمل، تعداد پنج ژنوتیپ FLIP06-17C، FLIP03-26C، FLIP09-297C X04TH149، ARMAN و FLIP86-6C X81TH203 را به عنوان ژنوتیپ های متحمل تعیین نمود که این ژنوتیپ ها به لحاظ پایداری عملکرد در شرایط تداخل و عدم تداخل علف های هرز، عملکرد دانه مطلوبی داشتند. تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های تحمل و عملکرد در شرایط بدون تداخل و تداخل با علف های هرز، ژنوتیپ های مورد بررسی را

بهینه سازی کاربرد علف کش می تواند باعث دستیابی به کنترل مناسب علف های هرز شود. کاهش اندازه قطره های پاشش به هر روش ممکن، منجر به بهبود قابل توجهی در کارآیی علف کش در کنترل علف های هرز با خیس پذیری دشوار از جمله یولاف وحشی زمستانه می شود. همچنین کاربرد حجم های پایین تر پاشش به منظور صرفه جویی در مصرف آب یکی دیگر از مسائل مورد توجه می باشد. این آزمایش در دو بخش ارزیابی میزان نشست پاشش و کارآیی علف کش انجام شد. آزمایش نشست پاشش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کاملاً تصادفی با پنج بلوک (تکرار) اجرا شد؛ فاکتور نوع نازل در شش سطح که عبارتند از 1- نازل بادبزنی استاندارد، 2- نازل بادبزنی ضدبادبردگی، 3- نازل بادبزنی القاء کننده هوا متراکم، 4- نازل بادبزنی استاندارد دوقلو، 5- نازل بادبزنی ضدبادبردگی دوقلو و 6- نازل بادبزنی القاء کننده هوا دوقلو، فاکتور شماره نازل در دو سطح (حجم پاشش 110 و 220 لیتر در هکتار که به ترتیب با استفاده از رنگ نازل های زرد (02) و قرمز (04) تنظیم شد) و غلظت های مختلف علف کش کلودینافوپ پروپارژیل شامل شش غلظت صفر، 8، 16، 32، 48 و 64 گرم ماده موثره در هکتار به عنوان بلوک در نظر گرفته شد. بخش بررسی کارآیی علف کش به صورت واکنش به مقدار علف کش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل (6×6×2: نوع نازل× مقدار کلودینافوپ پروپارژیل× اندازه نازل، به ترتیب) در چهار تکرار بر روی یولاف وحشی زمستانه اجرا گردید. با توجه به نتایج آزمایش بخش اول بیشترین درصد پوشش کاغذهای حساس به رطوبت توسط نازل بادبزنی استاندارد دوقلو 04 حاصل شد که قطراتی ریز ایجاد می کند. با افزایش حجم پاشش درصد پوشش کاغذهای حساس افزایش یافت. با توجه به نتایج آزمایش دومبهترینوبدترینکاراییعلف کشکلودینافوپ پروپارژیلدرکنترلعلف هرزیولافوحشیزمستانهوقتیمشاهدهشدکه به ترتیب از نازل بادبزنی استاندارد دوقلو 04 و نازل بادبزنی استاندارد 02 با کیفیت قطرک سازی ریز (با قطر قطرات بین 106 تا 235 میکرون) برای پاشش علف کش استفاده شد که مقدار کلودینافوپ پروپارژیل مورد نیاز برای کاهش 50 درصد وزن خشک یولاف وحشی زمستانه توسط آنها به ترتیب 05/7 و 80/25 گرم ماده موثره در هکتار بود. نتایج آزمایش کارآیی علف کش نشان داد که با افزایش اندازه قطرات ایجاد شده به وسیله نازل ها (کیفیت قطرک سازی)، مقدار مور

به منظور بررسی تاثیر زمان مصرف سه علف کش پاراکوات، اکسی فلورفن و گلوفوسینت آمونیوم در کنترل علف های هرز، در دو منطقه همدان و کرمانشاه، به طور جداگانه آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی ( 3 × 2 × 2 ) بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار انجام گرفت. عامل اول شامل نوع علف کش (پاراکوات، گلوفوسینات آمونیوم و اکسی فلورفن)، عامل دوم شامل زمان کاربرد (صبح و غروب) و عامل سوم شامل مقدار علف کش (50 و 100 درصد مقدار توصیه شده از هر یک از علف کش ها) صورت گرفت. در هر بلوک، دو کرت به عنوان شاهد بدون سمپاشی در نظر گرفته شد که داده های مربوط به آن در تجزیه وتحلیل داده ها وارد نشد. علف کش پاراکوات با نام تجاری گراماکسون با فرمولاسیون 20% مایع قابل حل در آب با مقدار مصرف 5/1 و3 لیتر ماده موثره در هکتار، علف کش گلوفوسینات آمونیوم با نام تجاری بستا با فرمولاسیون 20% مایع قابل حل در آب با مقدار مصرف 5/2 و 5 لیتر ماده موثره در هکتار و علف کش اکسی فلورفن با نام تجاری گل با فرمولاسیون 24% مایع امولسیون شونده به میزان مصرف 1 و 2 لیتر ماده موثره در هکتار به کار برده شد.

به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف آب دود گیاهان تاج خروس (Amaranthus retroflexus)، سلمه تره (Chenopodium album) و تلخه بیان (Sophora pachycarpa) بر خصوصیات جوانه زنی بذر علف های هرز تاج خروس و قدومه (Alyssum hirsutum) شش آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه بیولوژی علف های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، انجام شد. در هر آزمایش، تیمارها شامل غلظت های 0، 8، 16، 25، 50 و 75 درصد آب دود سلمه تره، تاج خروس و تلخه بیان برای بذر تاج خروس و غلظت های 0، 5/12، 25، 5/37، 50، 5/62، 75 و 100 درصد آب دود سلمه تره، تاج خروس و تلخه بیان برای بذر قدومه بود. نتایج آزمایش نشان داد که اثر آب دود تاج خروس، سلمه تره و تلخه بیان بر خصوصیات جوانه زنی بذر هر دو علف هرز تاج خروس و قدومه، معنی دار بود. واکنش خصوصیات جوانه زنی بذر تاج خروس به آب دود گیاهان مورد بررسی، تقریبا مشابه بود، به این صورت که با افزایش غلظت آب دود گیاهان، شاخص هایی مانند درصد نهایی جوانه زنی، شاخص جوانه زنی، شاخص تیمسون و شاخص بنیه طولی و وزنی گیاهچه، کاهش یافتند. آب دود گیاهان تا غلظت 16 درصد بر میانگین روزانه درصد جوانه زنی، بی اثر بود و بعد از آن، شاخص مزبور را کاهش داد. شاخص هایی مانند میانگین زمان جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی و ضریب آلومتری در غلظت-های پایین، روند افزایشی و در غلظت های بالا، روند کاهشی نشان دادند. واکنش خصوصیات جوانه زنی بذر قدومه نیز به آب دود گیاهان مورد بررسی تقریبا مشابه بود، به این صورت که با افزایش غلظت آب دود گیاهان، میانگین زمان جوانه زنی، افزایش یافت ولی شاخص هایی مانند شاخص جوانه-زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، شاخص تیمسون و شاخص بنیه طولی گیاهچه، کاهش یافتند. آب دود گیاهان در غلظت های پایین، بر درصد نهایی جوانه زنی و شاخص بنیه وزنی گیاهچه، بی تاثیر بود و میانگین روزانه درصد جوانه زنی و ضریب آلومتری را افزایش داد و در غلظت های بالا باعث کاهش شاخص های مذکور شد.

به منظور بهینه سازی علف کش ایماز تاپیر در کنترل علف های هرز یونجه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشکده کشاورزی واقع در دستجرد و در سه چین یک مزرعه یونجه چهار ساله اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل علف کش ایمازتاپیر در دو سطح 50% و 100%مقدار توصیه شده و مویان در پنج سطح بابدون مویان، پی سی گیت، دی اکتیل، رست و ایمازین بود. بر اساس نتایج آزمایش وقتی که این مواد افزودنی به علف کش اضافه شد، بهبود معنی داری در کارایی آن مشاهده شد. در بین مواد افزودنی مورد بررسی، تیماری که باعث کاهش وزن خشک علف های هرز کل در مرزعه شد مویان ایمازین 50% که معادل 07/21 گرم در متر مربع کاهش وزن نسبت به شاهد که معادل 40/192 گرم در متر مربع داشت و همچنین عملکرد نهایی در سه چین نیز با مویان ایمازین100% باعث افزایش عملکرد کل نسبت به شاهد معادل 20/115 درصد بود. لازم به ذکر است استفاده از مویان های دیگر به ترتیب دی اکتیل، پی سی گیت ورست نیز باعث کاهش وزن خشک علف های هرز شدند اما ایمازین کاهش وزن خشک بیشتری را نشان داد و توانست علف های هرز را بهتر کنترل کند و وزن خشک نسبی یونجه نیز افزایش یابد.

به منظور بررسی تأثیر علف کش ایمازتاپیر به همراه محلول پاشی کودهای آهن و روی بر عملکرد دانه، علوفه و کنترل علف های هرز یونجه، آزمایشی بر روی یونجه سه ساله، رقم همدانی، در سال زراعی 1395 در همدان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. کرت های اصلی شامل شاهد (بدون کاربرد علف کش و کود)، کود ریز مغذی آهن، کود ریز مغذی روی، علف کش ایمازتاپیر، علف کش ایمازتاپیر + کود آهن و علف-کش ایمازتاپیر + کود روی بودند. کرت های فرعی شامل سه چین (برداشت علوفه) بود. عملکرد بذری روی نیمی از کرت ها که بعد از چین اول برداشت نشدند، ارزیابی شد. نتایج نشان داد که علف کش ایمازتاپیر 15 و 30 روز پس از سمپاشی توانست تراکم علف هرز را به ترتیب 59 و 90 درصد کاهش دهد. مصرف انفرادی کودهای آهن یا روی بدون علف کش، نسبت به شاهد تغییری در تراکم و وزن خشک علف های هرز ایجاد نکردند. نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ، وزن برگ، وزن ساقه و وزن خشک کل به طور معنی داری تحت تأثیر برهمکنش تیمارها و زمان برداشت (چین) قرار گرفت. بیشترین وزن خشک کل یونجه از مصرف توأم ایمازتاپیر + آهن در چین دوم بدست آمد که نسبت به تیمار شاهد 56/32 درصد افزایش داشت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مصرف توأم کودهای ریزمغذی و علف کش ایمازتاپیر، اثر هم افزایی بر عملکرد علوفه یونجه داشته است و مصرف توأم علف کش و کودها، نسبت به کاربرد انفرادی آن ها، وزن خشک بیشتری تولید نمود. وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی (دانه) و عملکرد بیولوژیکی (کل) و شاخص برداشت یونجه نیز به طور معنی داری تحت تأثیر محلول پاشی ایمازتاپیر و کودهای آهن و روی قرار گرفتند. کاربرد ایمازتاپیر، آهن و روی هر یک به تنهایی وزن هزار دانه یونجه را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 34/11، 56/7 و 11/9 درصد افزایش دادند. بیشترین عملکرد دانه از مصرف توأم ایمازتاپیر با روی و ایمازتاپیر با آهن تولید شد که نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 29 و 5/27 درصد افزایش داشتند. مصرف توأم ایمازتاپیر با آهن یا روی نسبت به تیمار شاهد عملکرد بیولوژیک یونجه را نیز 14/16 و 25/16 درصد به ترتیب افزایش دادند. مصرف انفرادی آهن یا روی نیز زیست توده یونجه را نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند، اما نسبت به کاربرد ایمازتاپیر تأثیر کمتری در افزایش عملکرد بیولوژیک داشتند. شاخص

به منظور بررسی امکان کاربرد چند نوع علف کش در دو مرحله رشدی 4 و 10 برگی گشنیز، دو آزمایش در سال 1395 بصورت گلدانی در فضای آزاد در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در قالب طرح کاملاً تصادفی و در 6 تکرار اجرا گردید. تیمار آزمایشی شامل: علف کش های ستوکسیدیم، کلودینافوپ پروپارژیل، هالوکسی فوپ آر متیل استر، فن مدیفام+دس-مدیفام+اتوفومیست، اکسی فلوروفن، ایمازتاپیر، نیکوسولفورون، تری بنورون متیل، بنتازون، پیریدیت و یک تیمار شاهد بدون علف کش بود. بعد از سم پاشی تا زمان مناسب، جهت تاثیر علف کش های سیستمیک (بعد از گذشت 3 هفته)، صفت وزن تر بوته برای علف کش های تماسی (اکسی فلوروفن، بنتازون و پیریدیت)، صفت وزن خشک در بوته برای علف کش های سیستمیک (ستوکسیدیم، کلودینافوپ پروپارژیل، هالوکسی فوپ آر متیل استر، فن مدیفام+دس مدیفام+اتوفومیست، ایمازتاپیر، نیکوسولفورون و تری بنورون متیل)، صفت سطح برگ در بوته برای تیمار هایی که از پاشش علف کش زنده مانده بودند (ستوکسیدیم، کلودینافوپ پروپارژیل، هالوکسی فوپ آر متیل استر، فن مدیفام+دس مدیفام+اتوفومیست و نیکوسولفورون) و صفت ارتفاع بوته برای همه ی تیمارها و شاهد اندازگیری شد. نتایج نشان داد که تاثیر نوع علف کش در هر دو مرحله مصرف بر صفات مورد مطالعه (وزن تر، وزن خشک، سطح برگ و ارتفاع) گشنیز بسیار معنی دار شد. گشنیز توانست در هر دو مرحله نسبت به علف کش های ستوکسیدیم، کلودینافوپ پروپارژیل و فن مدیفام+دس مدیفام+اتوفومیست مقاومت کند. بنابراین صفات مورد بررسی پس از مصرف علف کش های مذکور با شاهد تفاوت معنی دار نشان ندادند. اما سایر علف کش ها صفات مورد مطالعه را در هر دو مرحله نسبت به شاهد به طور معنی دار کاهش دادند. طی این پژوهش مشخص شد که علف کش های قابل توصیه برای مزارع گشنیز به شرط تجزیه علف کش در گیاه، شامل علف کش های ستوکسیدیم، کلودینافوپ پروپارژیل و فن مدیفام+دس-مدیفام+اتوفومیست هستند که در هر دو مرحله 4 و 10 برگی قابل استفاده می باشند.

به منظور مطالعه تاثیر مواد افزودنی بر کارایی علف کش های گلیفوسیت و تری بنورون متیل در کنترل علف هرز تاتوره (Datura stramonium L.) دو آزمایش در در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در چهار تکرار انجام شد. در آزمایش اول فاکتور اول مقدار علف کش گلایفوسیت شامل مقادیر صفر، 1 (مقدار توصیه شده)، 5/0، 25/0 ، 125/0 و 0625/0 لیتر در هکتار و فاکتور دوم ماده افزودنی شامل غلظت های صفر (عدم کاربرد ماده افزودنی)، 5/0 و 1 درصد حجمی از صمغ کندر (Boswellia sacra.) و 0.25 و 0.5 درصد حجمی از مویان هیدرومکس بود. در آزمایش دوم فاکتور مقدار علف کش تری بنورون متیل شامل مقادیر صفر، 15 (مقدار توصیه شده)، 5/7، 75/3، 87/1 و 93/0 گرم در هکتار و فاکتور ماده افزودنی شامل غلظت های صفر (عدم کاربرد ماده افزودنی)، 5/0 و 1 درصد حجمی از صمغ کندر و 0.25 و 0.5 درصد حجمی از مویان هیدرومکس در نظر گرفته شدند. بر اساس نتایج آزمایش، وقتی که این مواد افزودنی به علف کش ها اضافه شد، بهبود معنی داری در کارایی آن ها مشاهده شد. در بین مواد افزودنی مورد بررسی، بهترین نتیجه با کاربرد صمغ کندر (1 درصد) به همراه گلیفوسیت برای کاهش وزن خشک و تر تاتوره حاصل گردید. از سوی دیگر استفاده از صمغ کندر و هیدرومکس به ترتیب در غلظت های 1 و 5/0 درصد به همراه علف کش تری بنورون متیل وزن خشک علف هرز تاتوره را کاهش داد. لازم به ذکر است استفاده از مویان های کندر (1 درصد) و هیدرومکس (بخصوص در سطوح 25/0 و 5/0 درصد) ED50، ED90 و ED10 را افزایش و شاخص پتانسیل نسبی علف کش های گلیفوسیت و تری بنورون متیل را افزایش داد. به طور کلی این تحقیق ثابت کرد که مواد طبیعی از جمله صمغ کندور دارای استعداد قابل توجهی در بهبود کارایی علف کش های گلیفوسیت و تری بنورون متیل بوده داشته و می توان از آن به عنوان ماده افزودنی استفاده نمود.

به منظور بررسی اثر همزمان (توÍم) کودهای ریز مغذی با علف کش نیکوسولفورون بر کنترل علف های هرز و عملکرد ذرت، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1394 در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان، اجرا شد. عامل های آزمایش عبارت بودند از عامل کود در پنج سطح (سولفات آهن، روی، مس، منگنز و عدم مصرف کود به عنوان شاهد) و عامل کنترل علف های هرز در سه سطح (کنترل شیمیایی، کنترل کامل دستی و عدم کنترل علف های هرز). نتایج نشان دادند که عملکرد دانه ذرت در تیمارهای اختلاط کود آهن و روی با علف کش نسبت به شاهد علف کش بدون کود، به شکل معنی داری در سطح یک درصد و به ترتیب به میزان 4/28 و 5/22 درصد افزایش یافت. بیشترین تجمع ماده خشک کل، بیشترین شاخص سطح برگ و بیشترین سرعت رشد ذرت در تیمار ترکیبی علف کش با سولفات آهن و روی حاصل شد. تراکم و وزن خشک کل علف های هرز در تیمارهای کنترل شیمیایی و دستی نسبت به شاهد (عدم کنترل علف های هرز)، بیش از 80 درصد کاهش یافت. در تیمار کاربرد ترکیبی علف کش با کودها در مقایسه با تیمار علف کش بدون کود، وزن خشک کل علف های هرز به طور متوسط، 19 درصد افزایش نشان داد. بیشترین مقدار افزایش در وزن خشک کل علف های هرز با 9/22 درصد مربوط به اختلاط علف کش با کود سولفات مس بود. در مجموع کاربرد توÍم علف کش نیکوسولفورون با کودهای مورد بررسی، علی رقم تاثیر مثبت روی علف های هرز، هیچ گونه اختلالی در اثر مثبت کودها به ویژه سولفات آهن و روی بر تولید ذرت نداشت و مصرف توÍم کودها با علف کش در ذرت، قابل توصیه است.